آیا پریودنتیت با افسردگی ارتباط دارد؟

بیماری پریودنتیت یکی از شایع ترین اختلالات التهابی است که حدود نیمی از بزرگسالان سراسر جهان را درگیر کرده است. در حال حاضر ارتباط این بیماری با انواع بیماری های سیستماتیک به خوبی مشخص شده و مطالعات متعددی بر این واقعیت صحه گذاشته اند.

اما تا کنون کمتر پژوهشی به سراغ ارتباط این اختلال با مشکلات روحی روانی رفته است.

 

مطالعات قبلی

تا کنون تصور می شد که مشکلات روانی مبتلایان به پریودنتیت، به فقر مراقبتی و سبک زندگی آنها بر می گردد. متهم ردیف اول این مشکلات روانی، عواملی همچون بهداشت ضعیف دهان و دندان، رژیم نامناسب غذایی، مصرف الکل، استعمال دخانیات و ... شناخته شده بود.

از سویی دیگر، هرگونه تأثیر مشکلات دهان و دندان بر روی وضعیت روان، به صورت غیرمستقیم مطرح شده بود نه مستقیم؛ با این تفسیر که روابط اجتماعی فرد به دلیل درگیر شدن با بحران های دهانی، دچار لغزش شده و این به نوبه خود، زمینه ساز مشکلات روانی خواهد شد.

 

مطالعات جدید

اما مطالعات جدید، داستان را به گونه دیگری تعریف می کنند: اختلالات التهابی به طور مستقیم بر سیستم عصبی اثر می گذارد. افزایش سیتوکین های محیطی مستقیماً بر قسمت هایی از مغز که در افسردگی نقش دارند (مانند هیپوتالاموس، هیپوکامپوس و کورتکس پره فرونتال) اثر گذاشته و سطح سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین را کاهش می دهد. همه این تغییرات، منجر به اختلالات روانی و عصبی خواهد شد.

 

ناگفته نماند که ....

البته باید به این نکته مهم هم توجه کرد که همه افراد درگیر با التهاب، افسرده نیستند و برعکس. ما فقط می توانیم بگوییم که التهاب، تنها یکی از عوامل تأثیرگذار بر افسردگی است و عوامل متعدد دیگری هم در این میان نقش دارند.

چیزی که مهم است، این است که برای افرادی که نشانه هایی از افسردگی و مشکلات روانی دارند، شاید مراجعه به روانشناس و متخصص روان دشوار باشد! اما همین افراد، مراجعه به دندانپزشک را چیز بدی نمی دانند! بنابراین لازم است دندانپزشکان به نقش مهم خود در پروسه تشخیص پی ببرند و همکاری های لازم را در این باره به کار بگیرند ...

باید ها و نباید ها پس از درمان های زیبایی دندان

انتخاب درمان زیبایی به جای ارتودنسی
یکی از مشکلات که برخی درمان‌های زیبایی آن است که اصولا طرح درمان مناسب برای آنها درمان ارتودنسی ثابت یا متحرک بوده و گزینه مناسبی برای درمان‌های زیبایی نبوده‌اند! گاهی دندان‌های بیمار بسیار نامرتب است اما اصرار زیادی به انجام درمان‌های زیبایی دارد. در این شرایط دندانپزشک چاره‌ای جز تراشیدن مقدار زیادی از نسج دندان ندارد. بنابراین در بسیاری از موارد مینای سالم دندان فرد که پوسیدگی دندان  و پرکردگی قبلی ندارد و حتی رنگ خوبی هم دارد، تراش می‌خورد و آن را با کامپوزیت ونیر می‌پوشانند و این در حالی است که هیچ کامپوزیتی، زیبایی و رنگ مینای طبیعی دندان را ندارد. بنابراین این طرح درمان کاملاً اشتباه است.

تاثیر سبک زندگی در دوام درمان‌های زیبایی
دومین اشتباه در تشخیص و طرح درمان این است که به سبک زندگی افراد توجه نمی‌شود. برای مثال بیمارانی به مصرف زیاد چای و قهوه و دخانیات عادت دارند یا به عادت‌های مخربی مانند دندان‌قروچه یا شکستن پوسته‌های سخت با دندان‌هایشان دچار هستند، به‌طوری که دندان‌های سالمشان دچار تخریب رنگ و شکستگی می‌شود، نمی‌توان انتظار داشت شخصی که نتوانسته دندان‌های طبیعی خود را سالم نگه دارد، بعد از درمان‌های زیبایی مراقبت‌های لازم را برای حفظ دندان‌های ونیر شده یا لمینیت‌ شده انجام دهد. مینای دندان سخت‌ترین بافت بدن و حتی از استخوان سخت‌تر است و وقتی شخصی نمی‌تواند مینای طبیعی دندان خود را حفظ کند، آیا می‌تواند ماده طبیعی شکننده‌ای مانند سرامیک یا کامپوزیت که خاصیت رنگ‌پذیری دارد را در داخل دهان خود سالم نگاه دارد؟

مورد مهم دیگر، انتخاب طرح درمان و ماده مناسب برای درمان زیبایی دندان فرد است. آیا اگر تصاویری از افرادی که طرح لبخندشان را با کامپوزیت ونیر اصلاح کرده‌اند در فضای مجازی رایج است، می‌توان تعداد مشخصی از دندان‌های همه بیماران، مثلاً ۱۰ یا ۱۲ عدد از دندان‌های آنان را کامپوزیت ونیر کرد؟ در اصل باید گفت نوع درمان بیمار را باید بر اساس میزان نسج باقی‌مانده روی دندان، سن بیمار، سبک زندگی، عادت‌های مخرب و بسیاری از عوامل دیگر تعیین کرد. گاهی نسج دندان آن‌قدر تخریب شده است که کامپوزیت یا سرامیک ونیر نمی‌تواند به دندان استحکام خوبی بدهد و درمان انواع مختلف روکش سرامیکی برای او مناسب است.

آیا دندان‌ها برای درمان‌های زیبایی تراش می‌خورند؟
در مورد فرایند درمان باید گفت بسیاری از بیماران این ذهنیت را دارند که قرار است درمان سالم و طبیعی برای آنان به نحوی انجام شود که دندان‌هایشان هیچ تراشی نخورد. این تفکر صد در صد غلط است. چرا که در مواردی که دندان‌ها نامرتب هستند، دندانپزشک ناچار از تراش دادن آن‌ها است و در غیر اینصورت ترمیم دندان آن‌قدر حجیم و بیرون زده می‌شود که ممکن است نتواند رضایت بیمار را جلب کند. باید توجه کرد که قوس فکی در صورت شخص جایگاه مشخصی دارد که اگر دندان‌ها از آن خیلی جلوتر یا عقب‌تر باشد، باعث نارضایتی بیمار می‌شود.

خون‌ریزی و تورم لثه اطراف دندان‌های ونیر شده
گاهی مشاهده می‌شود بیمارانی که کامپوزیت ونیر انجام داده‌اند، دچار التهاب، تورم و خونریزی‌های مداوم لثه به‌صورت خود به خودی یا موقع غذا خوردن و مسواک زدن هستند و دلیل آن این است که مواد ترمیمی از مرز و حدود خود تجاوز کرده و وارد فضایی که نباید، شده‌اند. این باعث می‌شود که لثه در آن منطقه دچار تحریک مداوم شود و بیمار علائم بیرونی آن را در کوتاه‌مدت به صورت خونریزی و التهاب لثه می‌بیند. اما در درازمدت علاوه بر اینکه این التهاب باقی می‌ماند، تأثیر خود را به شکل مشکلات پریودنتال و استخوان اطراف دندان نشان می‌دهد.

حساس شدن دندان پس از درمان‌های زیبایی
در کیس‌هایی که نسج دندان نیاز به تراش زیاد دارد، احتمال اینکه دندان بیمار زیاد حساس شود یا حتی در بعضی از موارد حفره عصب باز شود وجود دارد. بنابراین ممکن است دندان سالمی که قبلاً ترمیم نشده است به درمان ریشه نیاز پیدا کند.

رنگ‌پذیری سرامیک و کامپوزیت
به طور کلی در درمان‌های زیبایی از دو ماده کامپوزیت و سرامیک استفاده می‌شود. کامپوزیت ذات رنگ‌پذیر دارد و به‌مرور زمان به مقدار بسیار جزئی تغییر رنگ می‌دهد. البته میزان رنگ‌پذیری آن بسته به نوع این ماده متفاوت است. اما قطعاً جلای سطح آن به‌مرور زمان افت می‌کند و بیمار با توجه به میزان مصرف مواد دخانی یا خوراکی‌های رنگ‌زا باید هر ۶ ماه تا یک سال برای پلیش دندان‌هایش به دندانپزشک مراجعه کند. جلا و رنگ سرامیک‌ها در مقایسه با کامپوزیت ثبات زیادی دارد و در درازمدت نه‌تنها افت نمی‌کند، بلکه در بسیاری از موارد ظاهر زیباتری پیدا می‌کند.

باید و نبایدها پس از درمان‌های زیبایی
اگر فرد عادت مخربی مثل شکستن پوسته‌های سخت با دندان‌ها دارد باید آن را ترک کند یا اگر دندان‌قروچه دارد باید از گاردهای داخل دهان استفاده کند؛ همچنین باید کمتر خوراکی مواد رنگ‌زا بخورد.

درمان‌های زیبایی قطعاً در رضایت شخص از ظاهر خود تأثیر بسیار خوبی دارند، اما هر شخص باید در نظر بگیرد که در صورت انجام دادن این درمان‌ها چه چیزی از دست می‌دهد و چه چیزی به دست می‌آورد. درمجموع باید گفت اگر قوس فکی را به زیباترین و در سلامت‌ترین شکل ممکن برای فرد ایجاد کنیم درمان‌های زیبایی قطعاً بسیار خوب و بادوام خواهند بود.

خداحافظی با پوسیدگی؛ کشف روشی جدید برای درمان پوسیدگی دندان!!

محققان دانشگاه آلاباما در بیرمنگام، به تازگی موفق به تولید یک مولکول کوچک شدند که می تواند آینده حیطه پوسیدگی دندان را تا حد چشمگیری تغییر دهد.

این مولکول، نوعی فعالیت مهار کننده دارد و قادر است عملکرد آنزیم های مخرب کلیدی موجود در باکتری Streptococcus mutans را مختل نماید و آن را برای چسبیدن به سطح دندان، ناتوان سازد.

محققان این تیم تحقیقاتی، معتقدند که در حضور مولکول جدید تولید شده، استرپتوکوک موتانس که از اصلی ترین عوامل ایجاد پوسیدگی دندانی است، دیگر قادر به ایجاد بیوفیلم های چسبناک و مقاوم نیست و قدرت خود را برای اتصال به مینای دندانی و تغذیه از آن، از دست خواهد داد.

محققان با بررسی موش هایی که تحت رژیم غذایی آزمایشی قرار گرفتند، مشاهده نمودند که این بازدارنده انتخابی، ظاهراً به طور ویژه ای علیه S.Mutans عمل می کند و در نتیجه پوسیدگی را در موش ها کاهش می دهد. آنها توضیح دادند که مولکول ساخته شده، شبیه نوعی دارو عمل کرده و با ترکیب غیر باکتریایی و سنتز آسانی که دارد، می تواند به عنوان روشی بسیار مطلوب شناخته شود و یک کاندید عالی و موفق برای جایگزینی روش های درمان پوسیدگی دندان باشد.

لازم به ذکر است که روش های فعلی درمان پوسیدگی دندان ، عموماً با توسل به مواد شیمیایی، سعی در حذف باکتری های مخرب دارند و به دلیل موفقیت های محدود و تضمین نشده، یافتن یک روش جایگزین، الزامی می باشد.

پوسیدگی دندان شایع ترین بیماری مزمن در سراسر جهان است و هزینه های دندانپزشکی، از جمله موارد مربوط به درمان پوسیدگی، ۵٪ از کل هزینه های مربوط به مراقبت های بهداشتی در سراسر جهان  را تشکیل می دهد. اما  به گفته دکتر (ولو) استاد دانشگاه و رهبر این تیم تحقیقاتی، موفقیت روش جدید می تواند کمک چشمگیری به کاهش این آمار نموده و تغییر و تحولات عمده و تأثیرگذاری ایجاد نماید.

نکات دندانپزشکی به مبتلایان فشار خون

1- مطلع کردن دندانپزشک از وجود بیماری

2-کنترل اضطراب در حین درمان دندانپزشکی

3-لزوم نبودن اپی نفرین در داروی بیحسی

4-عدم انجام خدماتی مثل کشیدن دندان و پرکردن دندان در زمان بالا بودن فشار خون

5-توجه به عدم تداخل داروهای فشارخون و دندانپزشکی

6-رفع بیماری های لثه ای بخاطر داروهای فشارخون 

7- رعایت بهداشت دهان و دندان

نگاهی به هوش مصنوعی در آینده دندانپزشکی

شاید بعضی از ما هنوز ربات وفادار "رابینسون" در مجموعه فیلم های "گمشده در فضا" را به خاطر داشته باشیم. این مجموعه در دهه 1960 میلادی سروصدای زیادی به پا کرد و بعدها، همنوعان این ربات(!) در سایر فیلم هایی همچون ترمیناتور، عرض اندام نمودند و به آگاهی و شعوری در حد انسان دست یافتند.

اصطلاح هوش مصنوعی (AI)، اولین بار در سال 1956 و در کنفرانس محققان دورتموث هانوفر رسمیت یافت و تا امروز، به کمک دستیارانی همچون Siri و Alexa با سرعتی عجیب به ابعاد زندگی روزمره انسان ها رخنه کرده و دندانپزشکی نیز از این قاعده مستثنا نبوده است!

  یکی از کارهای روتین، ساده و روزمره دندانپزشکان را در نظر بگیرید؛ تشخیص پوسیدگی روی اشعه ایکس. پروسه های لازم برای انجام این کار شامل: مکالمه با بیمار، بررسی تاریخچه سلامتی او، مرور تصاویر پیچیده رادیوگرافی و در نهایت، معاینه مستقیم دهان او می باشد. یک دندانپزشک ماهر و باتجربه که اطلاعات علمی زیادی دارد، در وضعیتی که بیان شد با احتمال 20 درصد یا بیشتر ممکن است اشتباه کند!

اما ماشین ها، با بانک گسترده و غنی دیتاهای خود، قادر به تشخیص الگوهای معنادار هستند، آنها می توانند اطلاعات را در قالب های مختلف گفتاری، نوشتاری و تصویری دریافت کنند، تصیمات هوشمندانه در پاسخ به این اطلاعات اتخاذ کرده و از اشتباهات صورت گرفته در تصمیم گیری ها، درس بگیرند! شرط حداقل برای اینکه یک هوش مصنوعی دارای مزیت علمی باشد، انجام کار در زمانی مشابه زمان انجام گرفتن همان کار توسط انسان است. با وجود همه چالش های تکنولوژیک، ماشین ها مزایای واضح و روشنی دارند. آنها خطاهای اجتناب ناپذیر و ذاتی انسان ها را ندارند، خسته نمی شوند و بدون نوشیدن قهوه بیدار می مانند! سریع هستند و قوی و از تکرار دلزده نمی شوند! تک بعدی هستند و در زمینه وظیفه ای که تقبل کرده اند تخصص دارند. مثلا: تصاویر رادیوگرافی را بخوان و محل احتمالی پوسیدگی را تشخیص بده! به همین سادگی.

​   

در پنج سال گذشته، حوزه هوش مصنوعی انقلاب گسترده ای را تجربه کرده که در نتیجه پیشرفت علم و سرمایه گذاری های عظیم اتفاق افتاده است. اخیراً یک تکنیک بسیار پیشرفته با عنوان یادگیری عمیق (Deep Learning) در ساخت ماشین های هوشمند به کار گرفته می شود که برای مسائلی همچون پیش بینی زلزله ها، ماشین های خود ران و تشخیص بیماری ها در علم پزشکی کارامد و معجزه مانند عمل می کند. در حال حاضر این تکنیک در دندانپزشکی برای تشخیص محل پوسیدگی به کار گرفته می شود.

طبق پیش بینی ها، کاربرد هوش مصنوعی در حوزه سلامت در پنج سال آینده تا 10 برابر توسعه خواهد یافت و در تفسیرهای تصاویر سی تی اسکن و اشعه ایکس و ام ار آی به کمک پزشکان و دندانپزشکان می شتابند.

​  

تفسیر تصاویر CBCT به دست انسان نیاز به سطح خاصی از آموزش ها و تخصص های ویژه دارد. این کار زمانبر است و معمولاً دقت بالایی می طلبد. اما در صورت ورود AI به این بخش (در بازه زمانی یک یا دوسال آینده)، صرفه جویی زیادی در زمان اتفاق خواهد افتاد و تشخیص های دقیق با سرعت بسیار بالا امکانپذیر خواهد شد.

هوش مصنوعی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی کرده و به تدریج در حال تبدیل شدن به یک صنعت بزرگ است و براساس پیش بینی دانشمندان در سی سال آینده براساس پیشرفت هوش مصنوعی جهانی متفاوت از جهان کنونی خواهیم داشت.