برای نخستین بار «دندان روی تراشه» ابداع شد

محققان برای نخستین بار یک «دندان روی تراشه» ساخته اند که در حقیقت بخشی کوچک از عاج دندان آسیا روی یک تراشه است. هدف آنها بررسی واکنش های پوسیدگی دندان را بررسی کنند.

هر روز نمونه های بیشتری از «اندام روی تراشه» در تحقیقات علمی ساخته می شود. اندام روی تراشه در حقیقت بافت های زنده زیست شناختی هستند که از آن برای تقلید عملکردهای یک عضو خاص بدن استفاده می شود. اکنون دانشمندان برای نخستین بار دندان روی یک تراشه را ساخته اند که عملکرد دندان دارای پوسیدگی را تقلید می کند.

 محققان دانشگاه بهداشت و علوم اورگان در آمریکا این اندام روی تراشه را ساخته اند. دندان روی تراشه مذکور حاوی یک تکه بسیار کوچک از عاج دندان آسیا است که بین دو تکه لاستیک قرار گرفته است. کانال هایی در لاستیک ها حفر شده اند که اجازه می دهند مایعی در اندام روی تراشه مذکور جریان یابد. این روند در حقیقت فرایند نفوذ پوسیدگی در مینای دندان را نشان می دهد که طی آن باکتری وارد دندان می شود.

محققان با استفاده از میکروسکوپ توانستند واکنش این نمونه را بررسی کنند. با کمک این فناوری می توان روش هایی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان یا مواد بهتری برای پرکردن پوسیدگی ها تولید کرد. علاوه بر آن از فناوری دندان روی تراشه می توان برای ارتقای درمان هر فرد استفاده کرد.

لوییز برستاسونی محقق ارشد پژوهش می گوید: در سال های آینده دندانپزشکان می توانند با کشیدن یک دندان بیمار و قرار دادن آن در تراشه چگونگی واکنش مواد پرکننده پوسیدگی ها را بررسی کنند. به این ترتیب آنها می توانند بهترین درمان برای یک بیمار را بیابند.

رئیس انجمن دهان و فک و صورت ایران مطرح کرد؛ کیست‌هایی که در لثه می تواند تبدیل به تومور شود

بهزاد رهسپار، درباره موضوع دندان‌های عقل و اقدامات پیشگیرانه، اظهار داشت: دندان‌های عقل حدود۱۶ تا ۱۸ سالگی به دو سوم رشد خود می‌رسد و در این سنین باید حتماً همه افراد یک عکس رادیولوژی OPG داشته باشند تا از این طریق تشخیص داده شود که آیا فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود دارد یا خیر و در غیر این صورت اقدامات لازم توسط جراح فک و صورت گیرد.

وی افزود: دندان‌های عقل قبل از رویش به صورت کیست طبیعی بوده و به تدریج زمانی که از حالت نهفتگی خارج می‌شوند این کیست از بین می‌رود ولی زمانی که فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود نداشته باشد این کیست از بین نرفته و زیر لثه باقی می‌ماند و می‌تواند عوارضی را برای فرد برجای گذارد.

رئیس انجمن دهان، فک و صورت ایران ادامه داد: در صورتی که این کیست در لثه وجود داشته باشد باید حتماً خارج شود چرا که در صورت تغییر شکل می‌تواند تبدیل به کیست‌های دیگر و یا تومور شود و از آنجایی که این مشکل دردی برای بیمار ندارد فرد به  جراح فک و صورت مراجعه نمی‌کند و به صورت تدریجی این کیست می‌تواند مشکل آفرین شود.

رهسپار خاطرنشان کرد: از آنجایی که پیشگیری مهم‌تر از درمان است و برای بیماری‌هایی همچون دیفتری و کزاز قبل از ابتلا واکسن تزریق می‌شود در مورد دندان‌های عقل نیز باید به موقع اقدام کرد و تا ۱۸ سالگی که دو سوم دندان عقل تشکیل شده بدون عارضه آن را خارج کرد چرا که پس از آن می‌تواند این مسئله به صورت پیچیده تر انجام گیرد.

وی گفت: زمانی که فضا برای رویش دندان عقل به صورت کافی وجود نداشته باشد ریشه دندان به صورت عمقی پیشروی می‌کند و می‌تواند به عصب حسی گوشه لب آسیب برساند و هر چقدر هم که جراح حاذق باشد ممکن است در درمان و کشیدن دندان عقل، کم حسی در لب ایجاد شود.

این جراح دهان، فک و صورت خاطرنشان کرد: همچنین وجود دندان‌های عقل  نیمه رویش یافته می‌تواند مشکل در زدن  مسواک ایجاد کند و سایر دندانها را از این طریق دچار پوسیدگی سازد از طرفی دندان عقل نیز می‌تواند سبب ماندن بقایای غذا و مواد خوراکی بین دندان‌های ۸ و ۷ شده که دندان‌های مجاور در معرض آسیب قرار می‌گیرند احتمال عفونت لثه نیز وجود دارد و سبب بوی بد دهان می گردد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی؛ کودکان ۷ تا ۸ ساله یک ویزیت ارتودنسی بشوند

محمد بهناز، با عنوان این مطلب که ارتودنسی فقط برای سنین بالا نیست، گفت: بخش مهم درمان ارتودنسی، اصلاح ساختاری صورت کودکان است. زیرا، بچه هایی که فک آنها زیاد یا کم رشد کرده است، می بایست در سنین ۷ تا ۸ سالگی، توسط متخصص ارتودنسی ویزیت شوند.

این متخصص ارتودنسی افزود: بعضا کودکان با مشکلات فکی مواجه هستند که والدین از آنها آگاه نیستند و بهتر است که بچه ها در سنین ۷ تا ۸ سالگی، توسط متخصص ارتودنسی یک ویزیت ساده شوند که اگر مشکلی بود، زودتر درمان انجام شود.

بهناز ادامه داد: چون استخوان های فکی کودکان هنوز نرم است، به راحتی می توان فک را فرم داد و از این طریق، مشکلات نامرتب بودن دندان ها تا حدود زیادی حل می شود و حرکت دندان ها را آسان تر می کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تاکید کرد: اگر مشکلات فکی در سن قبل از بلوغ درمان نشود، بعدا نیاز پیدا می کند که جراحی فک انجام شود.

بهناز افزود: مشکلات فکی باعث می شود زیبایی صورت به هم بخورد و حرکت دندان ها نیز مشکل خواهد شد.

وی گفت: توصیه ما به والدین این است که کودکان خود را حتما در سنین ۷ تا ۸ سالگی، برای یک ویزیت ساده نزد متخصص ارتودنسی ببرند که اگر مشکلی بود، در همان سنین، حل شود.

جرم دندان و خونریزی لثه زنگ خطر سلامت دهان و دندان

حسن سمیاری، با بیان اینکه از هر ۱۰ دندانی که کشیده میشود ۹ دندان به دلیل بیماریهای لثه یا در اصطلاح پریودونتال ازدست میرود افزود: حدود ۹۰ درصد بیماری های لثه به  رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان مربوط است.

وی تاکید کرد: آموزشهای مرتبط با پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان باید بطور عمومی گسترش یابد و بیمه ها میتوانند با تقبل هزینه اقلامی مثل نخ دندان، مسواک و خمیر دندان کمک شایانی به کاهش مشکلات مردم در خصوص این بیماری ها بنمایند.

استاد دانشکده دندانپزشکی شاهد گفت: افزایش سطح بهداشت دهان و دندان با کمترین مبالغ در مقایسه با هزینه های هنگفت دندانپزشکی و کاشت ایمپلنت قابل اجرا و پایه گذاری است.

وی با تاکید بر اینکه جرم گیری دندان یکی از ساده ترین و در دسترس ترین شیوه ها در پیشگیری از بیماری های لثه و پوسیدگی دندانها محسوب می شود، افزود: افزایش تخصیص بودجه و خدمات بیمه ای و دولتی برای اقدامات پیشگیرانه و معاینات اولیه دهان و دندان می تواند از بروز بسیاری از مشکلات و هزینه ها جلوگیری کند.

این جراح لثه و ایمپلنت، به ترس مردم از جرم گیری اشاره کرد و گفت: در گذشته جرم گیری دندان ها با قلم های تیز و روش های تهاجمی انجام  میگرفت که این نوع جرم گیری موجب آسیب به سطح مینا و ریشه دندان و حساس شدن آن می شد ولی سال ها است که این تکنیک متحول شده به گونه ای که با استفاده از ابزارهای پیشرفته، اکنون جرم گیری در مطب های دندانپزشکی به سادگی انجام می شود.

سمیاری گفت: به طور معمول در افراد دچار مشکلات لثه، دندانپزشکان هر ۳ تا ۶ ماه یکبار نسبت به معاینه و در صورت صلاحدید به جرم گیری دندان اقدام می کنند ولی افراد با بهداشت فردی مناسب در اغلب موارد نیازی به جرم گیری نخواهند داشت.

مدرس دانشکده دندانپزشکی شاهد افزود: اگر از مسواک و نخ دندان به طور اصولی استفاده شود نیازی به جرم گیری نخواهد بود.

سمیاری با تاکید بر اینکه اولین علامت بیماری لثه، خونریزی است گفت: به محض اینکه لثه ملتهب  تحریک شود خونریزی رخ می دهد و این علامت گاهی موجب می شود تا فرد بیمار به دلیل باور های ناصحیح و یا ترس از افزایش خونریزی از ادامه مسواک زدن و بهداشت دندان ها امتناع کرده که متاسفانه موجب تشدید عارضه می گردد.

وی گفت: خونریزی لثه حین مسواک زدن مهم ترین علامت التهاب و بیماری لثه است که اگر با بهداشت و جرم گیری کنترل شود در مراحل اولیه برطرف خواهد شد.

رئیس نوزدهمین کنگره انجمن پریودونتولوژی ایران گفت: افراد در صورت مشاهده خونریزی لثه باید محل مورد نظر را که مملو از پلاکهای میکروبی و غیر قابل دید است مورد توجه بیشتری از نظر مسواک ، نخ دندان ، دهانشویه قرار دهند تا ظرف مدت تقریبی دو هفته التهاب و خونریزی برطرف گردد.

عضو هیئت مدیره انجمن پریودونتولوژی ایران در ادامه گفت: بهترین راه جایگزینی دندان های از دست رفته کاشت ایمپلنت است چون استفاده از روش های قدیمی مانند دست دندان و پروتزهای ثابت و متحرک موجب تجمع پلاک های میکروبی در حفره دهان می شود و حتی روش هایی مانند «بریج» به دلیل تراش دندان های سالم مجاور نیز نسبت به ایمپلنت از جایگاه ضعیف تری برخوردار  است.

وی با بیان اینکه از سال ۱۹۵۰ که دکتر برنمارک ارتوپد سوئدی کاشت ایمپلنت را مطرح کرد، این تکنیک و ابزارهای آن پیوسته در حال گسترش و تحول کیفی و کمی شده است، تصریح کرد: امروزه انواع ایمپلنت و شیوه های انجام آن به گونه ای پیشرفت کرده که نتایج ماندگار و بهتری دارد ولی باید دانست که ایمپلنت های دندان هم نیازمند رعایت بهداشت خاص اند تا از بروز مشکلات و بیماری های لثه و شکست درمان جلوگیری شود.

سمیاری افزود: تحلیل استخوان فک نیز گاهی موجب میشود تنها راهکار کمک به افراد فاقد دندان ، صرفا بهره گیری از ایمپلنت باشد.

وی با اشاره به اینکه ترس از جرمگیری و مسواک نزدن محل خونریزی لثه از باورهای غلط ناشی از ناآگاهی و بی اطلاعی است افزود: بیماری های لثه گاهی علامتی ندارد تا افراد عادی قادر به تشخیص آن باشند پس توصیه میشود هر شش ماه یکبار نسبت به معاینات دوره ای نزد دندانپزشک رفته تا با یک درمان ساده یا آموزش صحیح نخ دندان و مسواک اقدام لازم انجام شود.

سمیاری یادآور شد: کنگره امسال که از ۱۶ تا ۱۹ مهر ۹۸ در هتل المپیک بر پا می شود با حضور بالغ بر دوهزار نفر شرکت کننده، معرفی بیش از ۴۰ سخنران علمی، ۷۰ پوستر، ۲۰ کارگاه آموزشی همراه با جراحی زنده و  متنوع در کنار المپیاد علمی و تورنمنت دانشجویی همچنین پنل های ویژه اخلاق و پزشکی قانونی، شیوه های اصولی  بهداشت و پیشگیری از بیماری های لثه، ایمپلنت، یکی از بزرگ ترین کنگره های‌ دهه اخیر در دانش پریودونتولوژی است.

چه خبر از تکنولوژی های جدید دندانپزشکی؟!

در عصر طلایی رشد علم و فناوری هستیم؛ دورانی که گجت‌های هوشمند، کامپیوترها و شبکه‌ی جهانی ارتباطات، همه غیرممکن ها را ممکن ساخته اند و بهتر است انسان برای عقب نماندن از این سرعت خیره کننده، حتی چشم بر هم نزند!

دنیای دندانپزشکی نیز پا به پای این پیشرفت ها در حال دویدن است و اگر در زمان انتظار در مطب دندانپزشکی، به جای غر زدن کمی دقت کنیم، می بینیم که چقدر خوش شانسیم!

​

* عجله خوب است یا بد؟!

گاهی در پروسه های درمانی، عجله کار خوبی نیست! مثلاً یک پروسه ارتودنسی در طول یک هفته انجام نمی گیرد و اگر هم بگیرد، قطعاً نتیجه بخش نیست. در مورد اندو چطور فکر می کنید؟! وقتی بیمار از شما می خواهد سریع ترین روش ممکن را برای درمان روت کانال تراپی به کار ببرید، به او چه می گویید؟؟

در عین حال، ایده آل ترین حالت، رعایت تعادل است. تعادل همه جا به کار می آید. بله، اینکه هندپیس های High-Speed جایگزین هندپیس های Slow-Speed شده اند، به خودی خود اتفاق هیجان انگیز و به درد بخوری است اما در ادامه خواهیم دید که همیشه هم کاربردی نیستند.

آیا می توانید لحظه ای را متصور شوید که یک دندانپزشک در دوران مغول هستید؟ بیایید نگاهی به برخی از تکنولوژی های دندانپزشکی در عصر حاضر بیندازیم. همان هایی که زمان، استرس و تلاش کمتر  اما موفقیت های بیشتری را نصیب دندانپزشک و بیمار کرده اند.

​

* پروپریشن

چند سالی است که هندپیس های الکترونیکی در مراکز دندانپزشکی جا خوش کرده اند؛ ابزارهای روزمره و همیشگی دندانپزشکان.

هندپیس های بادی (توربین) با سرعتی بین 300000 تا 400000 دور در دقیقه می چرخند و با فشار هوا کار می کنند. اما نقطه ضعف بزرگ، گشتاور آنهاست. مواد متراکمی مانند طلا و زیرکونیا، سرعتشان را کم می کند؛ بر خلاف هندپیس های الکترونیکی که دارای گشتاور ثابتی هستند. یک توربین هوایی در حین پروسه پرپ، در محدوده ای بین 150000 تا 20000 دور در دقیقه عمل می کند و بنابراین برای عملکرد موثر روی ساختار دندان، به نیروی اضافه ای نیاز دارد. اما همین گشتاور پایین، در بعضی پروسه ها مفید واقع می شود و با بهینه سازی تشخیص مارجینال ها، می تواند رستوریشن های بهتر و تمیزتری به ارمغان آورد.

علاوه بر این، برای بیمارانی که از نشستن روی یونیت وحشت دارند، کار کردن در سرعت و گشتاور پایین تر می تواند یک مزیت باشد ؛ چرا که ارتعاش و صدا کمتر خواهد شد و به کاهش استرس آنها کمک زیادی می شود.

با همه این تفاسیر، هندپیس های الکتریکی به دلیل کارایی نهایی بیشتر و کاستن طول پروسه درمان، بیشتر مورد استفاده دندانپزشکان قرار می گیرد.

​

* لوپ و سیستم بزرگنمایی

بدون شک دید بهتر، درمان بهتری فراهم می کند. امروزه بیش از 80 درصد دندانپزشکان از تجهیزات بزرگنمایی استفاده می کنند و این خبر بسیار خوشایندی است. طبیعتاً هرچه تصویر بزرگتر باشد، دقت کار بیشتر خواهد شد. اما دندانی که در مقیاس بسیار زیادی بزرگ شده باشد، مدیریت دشوارتری دارد. پس چگونه می توان از هر دو مزیت "دقت" و "تسلط" به طور همزمان بهره برد؟

نگاهی بیندازیم به دو محصول ارائه شده از سوی کمپانی Orascoptic. یکی از آنها EyeZoom است؛ یک لوپ تک فریمی با بزرگنمایی تنظیم پذیر و قابلیت 3، 4 و 5 برابر کردن ناحیه. یک ابزار فوق العاده مفید برای مطب های شلوغی که دندانپزشکان به دنبال سرعت بالاتر بدون کاهش کارایی هستند.

​

گزینه بعدی، OmniOptic است. یک لوپ قدرتمند با قابلیت های باور نکردنی و تلسکوپ قابل تعویض. از محدوده بزرگنمایی 2/5 تا 5/5 پشتیبانی می کند و بر خلاف محصولات مشابه، امکان تعویض تلسکوپ را بر اساس تغییر نیاز کاربر (بدون احتیاج به تعویض لوپ) برای او فراهم می نماید.

​

* ایزولیشن

با تحول دندانپزشکی ترمیمی، متریال و متدهای این حوزه نیز تغییرات شگرفی به خود دیده است. دوران فرو کردن آمالگام در حفره های دندان ها به سر رسیده! توجه ها به سوی سلامت متریالِ ترمیمی جلب شده و همه می دانند که آلودگی پرپ، می تواند عواقبی همچون باندینگ ضعیف، ایجاد حساسیت، تخریب مارجینال، شکستگی های پی در پی و در نهایت رستوریشن بی فرجام به دنبال داشته باشد.

اما به لطف پیشرفت دندانپزشکی، برای جلوگیری از چنین رخدادهایی نیز راه حل وجود دارد. یکی از این راهکارها، استفاده از محصول Isolite است که به تازگی نسل سوم آن نیز به بازار عرضه شده است. یک دستگاه ایزولیشن فوق العاده که محیط داخل دهان را از تداخلات رطوبتی بزاق دور می سازد و همچنین از ساختارِ گونه، زبان و فک در هنگام استفاده از متریال ترمیمی محافظت می کند؛ مجهز به سیستم نوری با دو رنگ سفید و نارنجی (برای کیور کردن) و یک ابزار جالب و مفید برای عملیات رستوریشن به حساب می آید.

​

* کیور کردن

یکی دیگر از فرآیندهایی که زیر سایه ظهور تکنولوژی، به جایگاه ایمن و سریعی دست یافته، کیور کردن است. بیشترِ لامپ های LED موجود در بازار با خروجی قابل قبول 1200 تا 1500 میلی وات بر سانتی متر مربع، در جایگاه متوسطی قرار دارند اما در این میان، لایت کیورهایی هم پیدا می شود که فراتر از این بازه عمل می کنند.

مدل های Valo و Valo Grand از محصولات کمپانی اولترادنت، با شدت نوری معادل 3200 میلی وات بر سانتی متر مربع قادر هستند تنها در 3 ثانیه، یک لایه استاندارد 2 میلی متری از کامپوزیت شید A2 را کیور کنند و این معجزه علم است!

​  

یکی دیگر از شگفتی های این عرصه، محصول Fusion 5 از کمپانی Dentlight است که با شدت نور 4000 میلی وات بر سانتی متر مربع (و شدت نور 2300 میلی وات بر سانتی متر مربع از فاصله 10 میلی متری) قادر است کامپوزیت هایی با شیدهای مختلف را در 3 ثانیه کیور کند. به این ترتیب حتی با وجود مستقیم نبودن زاویه تابش، درمانی ایمن و با کیفیت را تضمین می کند.

​  تهیه شده توسط واحد آموزش دندال