طبق گفته دندانپزشکان آمریکایی دندان عقل بین سنین ۱۷ الی ۲۵ سالگی رشد میکند و پشت دندانهای آسیاب عقب قرار میگیرند تعداد آنها ۴ تا میباشد و در هر دو فک بالا و پایین دیده میشود. اما رشد این دندان در هر فرد متفاوت است و شاید شما هم جزو آن دسته افرادی هستید که با دندان عقل تان مشکلهای زیادی دارید پس بهتر است با ما همراه شوید. اگر شما از دندانهای خود عکس بگیرید و به دندانپزشک مراجعه کنید میتوانید از نهفته بودن دندان عقل مطلع شوید و بنا بر تشخیص دندانپزشک برای دندان عقل تصمیم گیری نمایید زیرا گاهی اوقات ممکن است دندان عقل نهفته شما به دندانهای دیگر آسیب برساند بنابراین باید دندان عقل را بکشید و یا جراحی کنید. حالا بهتر میتوانید درک کنید که چرا برخی دندان عقل را یک دندان دردسر ساز میدانند.
چرا بعضیها دندان عقل ندارند
گاهی اوقات ممکن است بین بازه ۱۷ تا ۲۵ سالگی با درد دندان عقل به دندانپزشک مراجعه نمایید و با بررسی دندانپزشک دندان عقل را از لثه خارج نمایید اما اگر دندان عقل شما بعد از سن ۳۰ سالگی دیگر با درد و تورم همراه نبود دیگر نیازی به خارج کردن دندان عقل ندارید. باید بگوییم شاید کشیدن دندان عقل و جراحی آن کمی دردسر داشته باشد اما نکشیدن آن هم میتواند دردسرهای بیشتری به همراه داشته باشد. عفونتهای ایجاد شده توسط دندان عقل میتواند به بافت استخوانهای لثه هم آسیب بزند بنابراین بهتر است تا دیر نشده برای درد دندان عقل خود راه چارهای بیابید.
لازم است بدانید دلیل خارج نکردن دندان عقل میتواند متفاوت باشد. بنابراین لازم است بررسی شود جزو کدام دسته هستید. عدهای هستند که دندان عقل دارند ولی این دندان نهفته است و هیچ گاه در نمیآید زیرا فضای کافی برای بیرون آمدن را ندارد بنابراین سالها در استخوان فک باقی میماند و هیچ گاه در نمی اید.
گاهی اوقات ممکن است دلیل در نیاوردن دندان عقل ژنتیکی باشد و مربوط به ژن افراد باشد طبق مطالعات انجام شده کسانی که مغز بزرگتری دارند فضای کمتری برای دندانهای عقل دارند. شاید هم دندان عقل داشته اید و قبلاً آن را کشیده اید و یا جراحی کرده اید و به خاطر نمیآورید. به هر حال داشتن یا نداشتن دندان عقل از این سه حالت خارج نمیشود.
علت درنیامدن دندان عقل
دندان عقل فقط در صورتی باید کشیده شود که علل بالینی داشته باشد و یا به دلیل نهفتگی آن نیاز به جراحی داشته باشد. در برخی مواقع هم کشیدن دندان عقل ضروری نیست و میتوانید از آن برای عمل جویدن استفاده کنید البته تا زمانی که دچار پوسیدگی نشود و به دندانهای دیگر آسیبی وارد نکند. اگر فک شما جای دندان عقل را نداشته باشد لازم است برای جراحی دندان عقل و یا کشیدن آن اقدام کنید. همه افراد ۴ دندان عقل دارند که در صورتی خرابی و پوسیدگی لازم است برای برطرف کردن این مشکل به دندانپزشک مراجعه کنید.
گاهی اوقات نکشیدن دندان عقل میتواند در زیبایی ظاهری دندانهایتان مشکل ایجاد نماید زیرا فشاری که دندان عقل برای بیرون آمدن به دندانهای دیگر وارد میکند ممکن است منجر به کج شدن دندانها شود بنابراین لازم است قبل از درآمدن دندان عقل فضای لثه را بررسی کنید تا در صورت نبود فضای کافی برای بیرون آمدن دندان عقل اقدام به کشیدن و یا جراحی آن نمایید، زیرا این دندان میتواند باعث ناهماهنگی و کج شدن دندانهای شما شود.
بهزاد رهسپار، درباره موضوع دندانهای عقل و اقدامات پیشگیرانه، اظهار داشت: دندانهای عقل حدود۱۶ تا ۱۸ سالگی به دو سوم رشد خود میرسد و در این سنین باید حتماً همه افراد یک عکس رادیولوژی OPG داشته باشند تا از این طریق تشخیص داده شود که آیا فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود دارد یا خیر و در غیر این صورت اقدامات لازم توسط جراح فک و صورت گیرد.
وی افزود: دندانهای عقل قبل از رویش به صورت کیست طبیعی بوده و به تدریج زمانی که از حالت نهفتگی خارج میشوند این کیست از بین میرود ولی زمانی که فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود نداشته باشد این کیست از بین نرفته و زیر لثه باقی میماند و میتواند عوارضی را برای فرد برجای گذارد.
رئیس انجمن دهان، فک و صورت ایران ادامه داد: در صورتی که این کیست در لثه وجود داشته باشد باید حتماً خارج شود چرا که در صورت تغییر شکل میتواند تبدیل به کیستهای دیگر و یا تومور شود و از آنجایی که این مشکل دردی برای بیمار ندارد فرد به جراح فک و صورت مراجعه نمیکند و به صورت تدریجی این کیست میتواند مشکل آفرین شود.
رهسپار خاطرنشان کرد: از آنجایی که پیشگیری مهمتر از درمان است و برای بیماریهایی همچون دیفتری و کزاز قبل از ابتلا واکسن تزریق میشود در مورد دندانهای عقل نیز باید به موقع اقدام کرد و تا ۱۸ سالگی که دو سوم دندان عقل تشکیل شده بدون عارضه آن را خارج کرد چرا که پس از آن میتواند این مسئله به صورت پیچیده تر انجام گیرد.
وی گفت: زمانی که فضا برای رویش دندان عقل به صورت کافی وجود نداشته باشد ریشه دندان به صورت عمقی پیشروی میکند و میتواند به عصب حسی گوشه لب آسیب برساند و هر چقدر هم که جراح حاذق باشد ممکن است در درمان و کشیدن دندان عقل، کم حسی در لب ایجاد شود.
این جراح دهان، فک و صورت خاطرنشان کرد: همچنین وجود دندانهای عقل نیمه رویش یافته میتواند مشکل در زدن مسواک ایجاد کند و سایر دندانها را از این طریق دچار پوسیدگی سازد از طرفی دندان عقل نیز میتواند سبب ماندن بقایای غذا و مواد خوراکی بین دندانهای ۸ و ۷ شده که دندانهای مجاور در معرض آسیب قرار میگیرند احتمال عفونت لثه نیز وجود دارد و سبب بوی بد دهان می گردد.