انتخاب درمان زیبایی به جای ارتودنسی
یکی از مشکلات که برخی درمانهای زیبایی آن است که اصولا طرح درمان مناسب برای آنها درمان ارتودنسی ثابت یا متحرک بوده و گزینه مناسبی برای درمانهای زیبایی نبودهاند! گاهی دندانهای بیمار بسیار نامرتب است اما اصرار زیادی به انجام درمانهای زیبایی دارد. در این شرایط دندانپزشک چارهای جز تراشیدن مقدار زیادی از نسج دندان ندارد. بنابراین در بسیاری از موارد مینای سالم دندان فرد که پوسیدگی دندان و پرکردگی قبلی ندارد و حتی رنگ خوبی هم دارد، تراش میخورد و آن را با کامپوزیت ونیر میپوشانند و این در حالی است که هیچ کامپوزیتی، زیبایی و رنگ مینای طبیعی دندان را ندارد. بنابراین این طرح درمان کاملاً اشتباه است.
تاثیر سبک زندگی در دوام درمانهای زیبایی
دومین اشتباه در تشخیص و طرح درمان این است که به سبک زندگی افراد توجه نمیشود. برای مثال بیمارانی به مصرف زیاد چای و قهوه و دخانیات عادت دارند یا به عادتهای مخربی مانند دندانقروچه یا شکستن پوستههای سخت با دندانهایشان دچار هستند، بهطوری که دندانهای سالمشان دچار تخریب رنگ و شکستگی میشود، نمیتوان انتظار داشت شخصی که نتوانسته دندانهای طبیعی خود را سالم نگه دارد، بعد از درمانهای زیبایی مراقبتهای لازم را برای حفظ دندانهای ونیر شده یا لمینیت شده انجام دهد. مینای دندان سختترین بافت بدن و حتی از استخوان سختتر است و وقتی شخصی نمیتواند مینای طبیعی دندان خود را حفظ کند، آیا میتواند ماده طبیعی شکنندهای مانند سرامیک یا کامپوزیت که خاصیت رنگپذیری دارد را در داخل دهان خود سالم نگاه دارد؟
مورد مهم دیگر، انتخاب طرح درمان و ماده مناسب برای درمان زیبایی دندان فرد است. آیا اگر تصاویری از افرادی که طرح لبخندشان را با کامپوزیت ونیر اصلاح کردهاند در فضای مجازی رایج است، میتوان تعداد مشخصی از دندانهای همه بیماران، مثلاً ۱۰ یا ۱۲ عدد از دندانهای آنان را کامپوزیت ونیر کرد؟ در اصل باید گفت نوع درمان بیمار را باید بر اساس میزان نسج باقیمانده روی دندان، سن بیمار، سبک زندگی، عادتهای مخرب و بسیاری از عوامل دیگر تعیین کرد. گاهی نسج دندان آنقدر تخریب شده است که کامپوزیت یا سرامیک ونیر نمیتواند به دندان استحکام خوبی بدهد و درمان انواع مختلف روکش سرامیکی برای او مناسب است.
آیا دندانها برای درمانهای زیبایی تراش میخورند؟
در مورد فرایند درمان باید گفت بسیاری از بیماران این ذهنیت را دارند که قرار است درمان سالم و طبیعی برای آنان به نحوی انجام شود که دندانهایشان هیچ تراشی نخورد. این تفکر صد در صد غلط است. چرا که در مواردی که دندانها نامرتب هستند، دندانپزشک ناچار از تراش دادن آنها است و در غیر اینصورت ترمیم دندان آنقدر حجیم و بیرون زده میشود که ممکن است نتواند رضایت بیمار را جلب کند. باید توجه کرد که قوس فکی در صورت شخص جایگاه مشخصی دارد که اگر دندانها از آن خیلی جلوتر یا عقبتر باشد، باعث نارضایتی بیمار میشود.
خونریزی و تورم لثه اطراف دندانهای ونیر شده
گاهی مشاهده میشود بیمارانی که کامپوزیت ونیر انجام دادهاند، دچار التهاب، تورم و خونریزیهای مداوم لثه بهصورت خود به خودی یا موقع غذا خوردن و مسواک زدن هستند و دلیل آن این است که مواد ترمیمی از مرز و حدود خود تجاوز کرده و وارد فضایی که نباید، شدهاند. این باعث میشود که لثه در آن منطقه دچار تحریک مداوم شود و بیمار علائم بیرونی آن را در کوتاهمدت به صورت خونریزی و التهاب لثه میبیند. اما در درازمدت علاوه بر اینکه این التهاب باقی میماند، تأثیر خود را به شکل مشکلات پریودنتال و استخوان اطراف دندان نشان میدهد.
حساس شدن دندان پس از درمانهای زیبایی
در کیسهایی که نسج دندان نیاز به تراش زیاد دارد، احتمال اینکه دندان بیمار زیاد حساس شود یا حتی در بعضی از موارد حفره عصب باز شود وجود دارد. بنابراین ممکن است دندان سالمی که قبلاً ترمیم نشده است به درمان ریشه نیاز پیدا کند.
رنگپذیری سرامیک و کامپوزیت
به طور کلی در درمانهای زیبایی از دو ماده کامپوزیت و سرامیک استفاده میشود. کامپوزیت ذات رنگپذیر دارد و بهمرور زمان به مقدار بسیار جزئی تغییر رنگ میدهد. البته میزان رنگپذیری آن بسته به نوع این ماده متفاوت است. اما قطعاً جلای سطح آن بهمرور زمان افت میکند و بیمار با توجه به میزان مصرف مواد دخانی یا خوراکیهای رنگزا باید هر ۶ ماه تا یک سال برای پلیش دندانهایش به دندانپزشک مراجعه کند. جلا و رنگ سرامیکها در مقایسه با کامپوزیت ثبات زیادی دارد و در درازمدت نهتنها افت نمیکند، بلکه در بسیاری از موارد ظاهر زیباتری پیدا میکند.
باید و نبایدها پس از درمانهای زیبایی
اگر فرد عادت مخربی مثل شکستن پوستههای سخت با دندانها دارد باید آن را ترک کند یا اگر دندانقروچه دارد باید از گاردهای داخل دهان استفاده کند؛ همچنین باید کمتر خوراکی مواد رنگزا بخورد.
درمانهای زیبایی قطعاً در رضایت شخص از ظاهر خود تأثیر بسیار خوبی دارند، اما هر شخص باید در نظر بگیرد که در صورت انجام دادن این درمانها چه چیزی از دست میدهد و چه چیزی به دست میآورد. درمجموع باید گفت اگر قوس فکی را به زیباترین و در سلامتترین شکل ممکن برای فرد ایجاد کنیم درمانهای زیبایی قطعاً بسیار خوب و بادوام خواهند بود.
محققان دانشگاه آلاباما در بیرمنگام، به تازگی موفق به تولید یک مولکول کوچک شدند که می تواند آینده حیطه پوسیدگی دندان را تا حد چشمگیری تغییر دهد.
این مولکول، نوعی فعالیت مهار کننده دارد و قادر است عملکرد آنزیم های مخرب کلیدی موجود در باکتری Streptococcus mutans را مختل نماید و آن را برای چسبیدن به سطح دندان، ناتوان سازد.
محققان این تیم تحقیقاتی، معتقدند که در حضور مولکول جدید تولید شده، استرپتوکوک موتانس که از اصلی ترین عوامل ایجاد پوسیدگی دندانی است، دیگر قادر به ایجاد بیوفیلم های چسبناک و مقاوم نیست و قدرت خود را برای اتصال به مینای دندانی و تغذیه از آن، از دست خواهد داد.
محققان با بررسی موش هایی که تحت رژیم غذایی آزمایشی قرار گرفتند، مشاهده نمودند که این بازدارنده انتخابی، ظاهراً به طور ویژه ای علیه S.Mutans عمل می کند و در نتیجه پوسیدگی را در موش ها کاهش می دهد. آنها توضیح دادند که مولکول ساخته شده، شبیه نوعی دارو عمل کرده و با ترکیب غیر باکتریایی و سنتز آسانی که دارد، می تواند به عنوان روشی بسیار مطلوب شناخته شود و یک کاندید عالی و موفق برای جایگزینی روش های درمان پوسیدگی دندان باشد.
لازم به ذکر است که روش های فعلی درمان پوسیدگی دندان ، عموماً با توسل به مواد شیمیایی، سعی در حذف باکتری های مخرب دارند و به دلیل موفقیت های محدود و تضمین نشده، یافتن یک روش جایگزین، الزامی می باشد.
پوسیدگی دندان شایع ترین بیماری مزمن در سراسر جهان است و هزینه های دندانپزشکی، از جمله موارد مربوط به درمان پوسیدگی، ۵٪ از کل هزینه های مربوط به مراقبت های بهداشتی در سراسر جهان را تشکیل می دهد. اما به گفته دکتر (ولو) استاد دانشگاه و رهبر این تیم تحقیقاتی، موفقیت روش جدید می تواند کمک چشمگیری به کاهش این آمار نموده و تغییر و تحولات عمده و تأثیرگذاری ایجاد نماید.
ترس از تزریق، از ترس های معمول و رایجی است که میان مراجعان مراکز پزشکی و دندانپزشکی دیده می شود. این حس، در ترکیب با ترس مواجهه با دندانپزشک، می تواند بسیاری از افراد را از درمان های ضروری بازدارد. در تحقیقات جدید صورت گرفته روی این موضوع، محققانی از کشورهای برزیل و آمریکا در پی امتحان کردن روشی هستند که اثربخشی داروهای بی حسی مورد استفاده دندانپزشکان را افزایش دهند.
این پژوهش، با امید کاهش ناراحتی های ناشی از تزریق برای بیماران صورت گرفته است و با هدف کسب اطمینان از تأثیر مطلوب داروهای بی حسی روی موکوز دهان ادامه دارد.
در جریان این پژوهش که با همکاری گروه های تحقیقاتی دانشگاه فنی تگزاس (TTU) و دانشکده دندانپزشکی پیراسیکابای برزیل صورت گرفته است، از یک دستگاه کوچک میکرونیدل حاوی 57 سوزن استفاده شد. هنگامی که این دستگاه در ناحیه جینجیوال، لب و یا هرجایی از دهان که در معرض داروی بی حسی قرار می گیرد جای گذاری شود، حفره های کوچکی به وجود می آید که از طریق آنها داروهای بی حسی به طور عمیق تری به مناطق ذکرشده نفوذ می کنند. به گفته دکتر سینگ گیل، سرپرست این تیم پژوهشی، روش های معمول و رایج بی حسی موضعی، نمی توانند به طور کامل و راضی کننده، محافطت از بیمار را تضمین نمایند. اهمیت روش جدید، زمانی بیشتر حس می گردد که درمان به یک تزریق عمیق جهت غیرفعال کردن کامل عصب دندان نیاز داشته باشد. چنین وضعیتی می تواند منجر به ایجاد اضطراب در بیماران شود و نتیجه درمان را به خطر اندازد.
اگرچه تا به امروز، این روش فقط بر روی 10 نفر تست شده است، اما به گفته دکتر گیل، نتایجی که تا کنون کسب شده بسیار مثبت و امیدوار کننده است. کاهش درد تزریق، تنها هدف این پژوهش نیست بلکه اهداف مهم دیگری از جمله تعیین اثربخشی این سیستم در گسترش ناحیه بی حسی موضعی مطرح است.
ایمپلنت دندان برای حل مشکل فقدان دندان راه حل بسیار مناسبی است. از دست دادن یک یا چند دندان، مشکلی است که برای بسیاری از افراد حتی غیرقابل تحمل است، اما به دلایل متعدد احتمال روبرو شدن با عارضه ی فقدان دندان وجود دارد.
مشکلی که تا چندی پیش راهی جز استفاده از دندان های مصنوعی نداشت. این دندان ها به دلیل ظاهرو مشکلات دیگری که دارند، رضایت بیمار را جلب نمی کرد. ایمپلنت حاصل آخرین تحقیقات و تکنولوژی های روز دنیا است. قرار دادن ایمپلنت دندان در فک، راه حلی است که عوارض جانبی ندارد . ایمپلنت دندانی همان نقش دندان های اصلی را تا پایان عمر برای بیمار ایفا می کنند. وقتی دندانی پوسیده می شود معمولا ریشه ی آن هم از بین می رود.
در چنین شرایطی که ریشه از بین می رود هیچ چیزی برای ثابت نگه داشتن دندان جدید وجود ندارد بنابراین نیاز به پایه ای نگه دارنده در کاشت دندان وجود دارد. ایمپلنت این کار را در کاشت دندان انجام می دهد.از بین روش های مختلف جایگزینی ریشه دندان، ایمپلنت دندان جایگزینی کامل میشود، چراکه هم ریشه و هم تاج دندان را شامل می شود.ایمپلنت در واقع تکه ای از جنس فلزات مختلف ویا سرامیک هایی با ساختار مشابه استخوان است که با بدن سازگار باشند. فعلا ایمپلنت ها از تیتانیوم ساخته میشود.
ازمزایا ایمپلنت این است که دندان های مجاور تراشیده نمیشود و هیچ آسیبی به سایر دندان ها نمیزند. ایمپلنت ظاهری کاملا طبیعی داردو هیچ تفاوتی با سایر دندان ها ندارد. مدت زمان بهبود پس از جراحی نیز به سرعت ترمیم بافتهای فرد بستگی دارد، هرچند با پیشرفت تکنولوژی این مدت زمان به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. بطور متوسط زمان ترمیم بافتی و تشکیل استخوان حدود 2الی 3 ماه برای فک پایین و 4الی 5 ماه فک بالا است که می توان پس از این مدت مراحل ساخت تاج دندان را آغاز کرد
شاید بعضی از ما هنوز ربات وفادار "رابینسون" در مجموعه فیلم های "گمشده در فضا" را به خاطر داشته باشیم. این مجموعه در دهه 1960 میلادی سروصدای زیادی به پا کرد و بعدها، همنوعان این ربات(!) در سایر فیلم هایی همچون ترمیناتور، عرض اندام نمودند و به آگاهی و شعوری در حد انسان دست یافتند.
اصطلاح هوش مصنوعی (AI)، اولین بار در سال 1956 و در کنفرانس محققان دورتموث هانوفر رسمیت یافت و تا امروز، به کمک دستیارانی همچون Siri و Alexa با سرعتی عجیب به ابعاد زندگی روزمره انسان ها رخنه کرده و دندانپزشکی نیز از این قاعده مستثنا نبوده است!
یکی از کارهای روتین، ساده و روزمره دندانپزشکان را در نظر بگیرید؛ تشخیص پوسیدگی روی اشعه ایکس. پروسه های لازم برای انجام این کار شامل: مکالمه با بیمار، بررسی تاریخچه سلامتی او، مرور تصاویر پیچیده رادیوگرافی و در نهایت، معاینه مستقیم دهان او می باشد. یک دندانپزشک ماهر و باتجربه که اطلاعات علمی زیادی دارد، در وضعیتی که بیان شد با احتمال 20 درصد یا بیشتر ممکن است اشتباه کند!
اما ماشین ها، با بانک گسترده و غنی دیتاهای خود، قادر به تشخیص الگوهای معنادار هستند، آنها می توانند اطلاعات را در قالب های مختلف گفتاری، نوشتاری و تصویری دریافت کنند، تصیمات هوشمندانه در پاسخ به این اطلاعات اتخاذ کرده و از اشتباهات صورت گرفته در تصمیم گیری ها، درس بگیرند! شرط حداقل برای اینکه یک هوش مصنوعی دارای مزیت علمی باشد، انجام کار در زمانی مشابه زمان انجام گرفتن همان کار توسط انسان است. با وجود همه چالش های تکنولوژیک، ماشین ها مزایای واضح و روشنی دارند. آنها خطاهای اجتناب ناپذیر و ذاتی انسان ها را ندارند، خسته نمی شوند و بدون نوشیدن قهوه بیدار می مانند! سریع هستند و قوی و از تکرار دلزده نمی شوند! تک بعدی هستند و در زمینه وظیفه ای که تقبل کرده اند تخصص دارند. مثلا: تصاویر رادیوگرافی را بخوان و محل احتمالی پوسیدگی را تشخیص بده! به همین سادگی.
در پنج سال گذشته، حوزه هوش مصنوعی انقلاب گسترده ای را تجربه کرده که در نتیجه پیشرفت علم و سرمایه گذاری های عظیم اتفاق افتاده است. اخیراً یک تکنیک بسیار پیشرفته با عنوان یادگیری عمیق (Deep Learning) در ساخت ماشین های هوشمند به کار گرفته می شود که برای مسائلی همچون پیش بینی زلزله ها، ماشین های خود ران و تشخیص بیماری ها در علم پزشکی کارامد و معجزه مانند عمل می کند. در حال حاضر این تکنیک در دندانپزشکی برای تشخیص محل پوسیدگی به کار گرفته می شود.
طبق پیش بینی ها، کاربرد هوش مصنوعی در حوزه سلامت در پنج سال آینده تا 10 برابر توسعه خواهد یافت و در تفسیرهای تصاویر سی تی اسکن و اشعه ایکس و ام ار آی به کمک پزشکان و دندانپزشکان می شتابند.
تفسیر تصاویر CBCT به دست انسان نیاز به سطح خاصی از آموزش ها و تخصص های ویژه دارد. این کار زمانبر است و معمولاً دقت بالایی می طلبد. اما در صورت ورود AI به این بخش (در بازه زمانی یک یا دوسال آینده)، صرفه جویی زیادی در زمان اتفاق خواهد افتاد و تشخیص های دقیق با سرعت بسیار بالا امکانپذیر خواهد شد.
هوش مصنوعی در سالهای اخیر پیشرفتهای زیادی کرده و به تدریج در حال تبدیل شدن به یک صنعت بزرگ است و براساس پیش بینی دانشمندان در سی سال آینده براساس پیشرفت هوش مصنوعی جهانی متفاوت از جهان کنونی خواهیم داشت.