آیا استفاده از مواد سفید کننده دندان ضرر دارد؟
دو ماده ای که بطور رایج استفاده می شوندموادی هستند که سالهاست به عنوان دهانشویه استفاده شده و مورد تأئید جوامع دندانپزشکی می باشند. ولی مصرف آنها، گاهاً ممکن است عوارضی چون حساسیت به دارو و یا حساس شدن دندان ها را بدنبال داشته باشد. در مورد حساسیت به دارو مصرف آن به کلی قطع می گردد ولی در صورت حساس شدن دندان، باید اطلاع داشت که این حساس شدن گذرا بوده و با تمهیداتی که دندانپزشک بکار می برد، برطرف می گردد. معمولاً یکی دو روز فاصله انداختن بین جلسات استفاده، حساسیت دندان را بهبود می بخشد.
مواد سفیدکننده دندان در چه تغییر رنگهایی تجویز می گردد؟
برخی از ضایعات و نواقص دندانی مثل بد ساخته شدن مینا و عاج به آن جواب نداده و نیاز به درمانهای تکمیلی مثل لامینیت دارند. دندان هایی که بسیار حساس می باشند نیز کاندید خوبی نمی باشند و در زنان باردار و شیرده نیز توصیه نمی گردند. از نظر نوع رنگ دندان هایی که رنگشان در گزوه زرد و نارنجی و قهوه ای است، به درمان بهتر پاسخ داده و دندان هایی که رنگ زمینه ای آنها خاکستری یا آبی است در برابر درمان مقاومت داشته و نیاز به درمانهای تکمیلی مثل لامینیت و روکش های چینی دارند.
آیا استفاده از مواد سفیدکننده دندان بدون تجویز پزشک مجاز است؟
استفاده از این مواد بدون نظر و تجویز دندانپزشک توصیه نمی گردد و ترکیب شیمیایی و درصد مواد متشکله فعال آنها متفاوت است و برای هر بیماری نحوه مصرف و مقدار مواد مورد نیاز فرق می کند.
قبل از درمان چه مواردی باید رعایت شود؟
دندانپزشک با معاینه دندان ها پرکردگی هایی را که ترک و نشتی دارند شناسایی و مجدداً ترمیم می نماید. ضمناً دندان های پوسیده نیز باید ترمیم شوند. اگر قرار است ترمیمی زیبایی و یا روکش چینی و همرنگ با دندان صورت گیرد، این درمانها در جهت هماهنگی رنگ آنها با دندان های دیگر به بعد از درمان سفید کردن موکول شوند.
چه مدت طول می کشد تا دندان ها سفیدتر شوند؟
مدت درمان بستگی به چند عامل دارد: 1- رنگ زمینه ای دندان و میزان تیرگی آن 2- همکاری بیمار و زمان استفاده 3- نسبت و درصد ماده فعال ژل سفیدکننده
آمالگام : آمالگام قدیمی ترین ماده پرکننده دندان می باشد که هنوز هم مورد استفاده بوده و کارآیی زیادی دارد. اولین آمالگام در اوائل قرن نوزدهم (سال ۱۸۱۹) به دندانپزشکی عرضه شد. آمالگام های اولیه را از سوهان نمودن سکه های نقره و مخلوط کردن آنها با جیوه بدست می آوردند.
ترکیب آمالگام چیست؟پودر آمالگام آلیاژی عمدتاً متشکل از نقره، مس و قلع می باشد که بیشترین درصد مواد متشکله آن نقره می باشد. در مطب های دندانپزشکی این پودر با جیوه مخلوط شده و بصورت آلیاژ آمالگام مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای آمالگام چیست؟با توجه به حدود دو قرن استفاده از این مواد، آمالگام به عنوان یکی از بهترین مواد ترمیمی شناخته شده می باشد. مقاومت آمالگام در برابر فشارهای سنگین جویدن زیاد می باشد. بعد از اختلاط پودر آمالگام با جیوه، بصورت خمیری درآمده که براحتی در حفرات دندان تراش خورده گذاشته شده و سپس سخت می گردد. بنابراین کاربرد راحت آن یک امتیاز محسوب می گردد و با توجه به کوتاهی زمان کار، هزینه آن از کامپوزیت ها (مواد ترمیمی همرنگ دندان) کمتر می باشد.
آیا جیوه موجود در آمالگام سمی است؟فلز جیوه و بخار جیوه و ترکیبات آلی آن دارای سمیت زیادی بوده و برای انسان ضرر دارد، ولی جیوه موجود در آمالگام بصورت ترکیب معدنی آن می باشد که دارای سمیت بسیار کمتری نسبت به بقیه حالات جیوه می باشد و تحقیقات نشان داده است که مقدار جیوه ای که از اشخاصی که متوسط ۸ عدد پرکردگی آمالگام داشته اند متصاعد می شود کمتر از حد مجاز جیوه ای است که کارگران معادن جیوه می توانند دریافت کنند.
معایب آمالگام چیست؟آمالگام همرنگ دندان نبوده و به رنگ فلز می باشد، ضمناً نیاز به زمانی نسبتاً طولانی (تا چند ساعت) برای سخت شدن دارد و به دلیل ماهیت فلزی عایق حرارتی و الکتریکی نمی باشد.
علت تغییر رنگ بعضی از پرکردگی های آمالگام چیست؟ترکیبات نقره موجود در آمالگام مستعد تغییر رنگ بوده، بخصوص در تماس با مواد غذایی سولفوردار مانند تخم مرغ، رنگ آن مقداری تیره می گردد که با توجه به اینکه دندانهای خلفی با آن پر می شوند و دیده نمی شوند جای نگرانی وجود ندارد.
علت اینکه گاهی با کشیدن زرورق پوشش شکلات و سیگار بر پرکردگی آمالگام، دندان تحریک میگردد چیست؟تماس دو فلز نا متجانس در دهان در مجاورت بزاق ایجاد یک جریان الکتریکی گذرا می کند که گالوانیک نام دارد. تماس قاشق مسی یا زرورق آلومینیومی با پرکردگی آمالگام ممکن است این جریان الکتریکی را بوجود آورد ولی با قاشق های استیل این حالت یا اتفاق نمی افتد و یا کمتراست و در کل نباید نگران بود.
چرا بعضی از پرکردگی ها می شکنند و یا خالی می شوند؟دندانی که ترمیم می گردد مسلماً مثل حالت اولی که سالم و دست نخورده و بدون پوسیدگی بوده مقاومت ندارد و همانند چینی بند زده شده است و احتیاج به مراقبت بیشتری دارد. ضمناً به دلیل اینکه آمالگام به دندان نمی چسبند نیاز به حفره گیردار دارد. رعایت بهداشت دهان ودندان و دستوراتی که دندانپزشک می دهداز موارد شکست می کاهد. عدم رعایت موازین بهداشتی و توصیه های مراقبتی باعث عود پوسیدگی در نسج دندانی باقیمانده می شود.
علاوه بر این فشارهای زیاد سیستم جونده، رفتن یک جسم سخت مثل سنگ روی پرکردگی به هنگام غذا خوردن و ضعیف بودن دیواره های حفره سبب ساز می باشند. مقدار نسج باقیمانده، وسعت و عمق حفره، محل آن و دندان درگیر نیز از مواردی هستند که در دوام و عمر دندان ترمیم شده دخالت دارند.
از پرکردگی های آمالگام چگونه باید مراقبت کرد؟عمده سختی آمالگام در ساعت اول بعد از ترمیم ایجاد می گردد. بعد از پر کردن دندان با آمالگام بهتر است تا چند ساعت غذایی خورده نشود. روز اول با سمتی از دهان که دندان پر شده، عمل جویدن غذا صورت نگیرد. در صورت احساس بلند بودن پر کردگی در اولین فرصت برای کوتاه کردن آن به مطب مراجعه شود. در روز اول پر کردن دندان با آمالگام بهتر است از غذاهای نرم استفاده شود. از روز بعد جویدن عادی موردی ندارد.
آیا آمالگام دندانی بی خطر است؟بله، آمالگام به مدت بیش ازصد سال است که در سراسر دنیا برای ترمیم دندان استفاده می شود و مطالعات هرگونه ارتباط بین ترمیم های آمالگام و مشکلات پزشکی را رد کرده اند. به همین دلیل آمالگام هنوز یک ماده بی خطر برای بیماران دندانپزشکی محسوب می شود.
آیا ممکن است کسی نسبت به آمالگام، واکنش آلرژیک نشان دهد؟تعداد بسیار کمی از افراد نسبت به ترمیم های آمالگام آلرژیک هستند و تا به حال کمتر از ۱۰۰ مورد گزارش شده است. در این موارد نادر، جیوه، پاسخ آلرژیک را برانگیخته است و علائم آلرژی به آمالگام مشابه سایر آلرژیهای پوستی بوده است. اغلب بیماران آلرژیک نسبت به آمالگام، تاریخچه پزشکی یا فامیلی آلرژی به فلزات را دارند. اگر وجود آلرژی قطعی باشد، ترمیمهای دیگری باید استفاده شود.
آیا درست است که در سایر کشورها، استفاده از آمالگام ممنوع شده است؟خیر گزارشات نادرست محدودیت استفاده از آمالگام را در تعدادی کشورها با ممنوعیت کلی آن اشتباه کرده اند. در حال حاضر، دندانپزشکان در سراسر دنیا از آمالگامهای دندانی استفاده می کنند تا دندانهای پوسیده را ترمیم کنند. مطالعات نیز هیچ ارتباطی بین ترمیمهای آمالگام و مشکلات پزشکی نیافته اند.
آیا ترمیمی وجود دارد که همرنگ دندان باشد؟بله، رزین های کامپوزیت مواد پلاستیکی همرنگ دندان(ساخته شده از شیشه و رزین) هستند که هم برای پرکردن دندان و هم برای ترمیم نقایص دندانی بکار می روندو به دلیل اینکه همرنگ دندان می باشند، تشخیص آنها از دندان طبیعی مشکل است. کامپوزیتها معمولاً در دندانهای قدامی که ظاهر طبیعی فرد اهمیت دارد، بکار می روند. در دندانهای خلفی نیز بسته به محل و وسعت پوسیدگی از مواد همرنگ دندان استفاده می شود. رزین های کامپوزیت معمولاً گرانتر از آمالگام هستند.
اگر دندان من آسیب ندیده باشد و ترمیم آن سرجای خود باشد، چرا نیاز به تعویض آن می باشد؟فشارهای مداوم جویدن، سائیدن و فشردن دندانها باعث سایندگی، شکستن یا ترک خوردن ترمیم می شود که ممکن است شما متوجه آن نباشید، ولی دندانپزشک در طی معاینات روتین دندانپزشکی، ضعیف شدن ترمیم را تشخیص داده و تصمیم به تعویض آن می گیرد. اگر حدفاصل مینای دندان و ترمیم شکسته شود، ذرات غذا و باکتریهای مولد پوسیدگی به زیر ترمیم راه می یابند و باعث بروز پوسیدگی در آن دندان می شوند. پوسیدگی درمان نشده، باعث عفونی نمودن پالپ دندان و بروز آبسه می شود. اگر نرمیم وسیع باشد یا پوسیدگی مجدد ایجاد شده، گسترده باشد، ممکن است میزان کافی از نسج دندان باقی نمانده باشد، تا بتوان آن را مجدداً ترمیم نمود. در اینگونه موارد دندانپزشک، دندان را بازسازی و روکش می نماید.
بعضی تصورات غلط در مورد آمالگام
آمالگام دندانی، برای سلامتی مضر می باشد. صحیح:
درست نیست. شما باید از این نظر کاملاً مطمئن باشید. سازمانهای متعدد بین المللی که مسئول مراقبت از سلامت عموم مردم هستند. بارها اعلام داشته اند که ترمیم های آمالگام بی خطر هستند.این سازمانها عبارتنداز: سازمان بهداشت جهانی،انستیتوی ملی سلامت، سازمان غذا و دارو و ...
برداشتن ترمیمهای آمالگام، بعضی بیماریها را درمان می کند. صحیح:
این تصور کاملاً غلط است و نامعقول است که با این باور افراد را متحمل انجام درمانهای دندانپزشکی غیر ضروری بنمائیم. بسیاری از سازمانهای معتبر پزشکی این مسئله را تائید کرده اند.
هیچ مدرک علمی دال بر پیشرفت MS یا سایر بیماریهای عصبی با ترمیمهای دندانی حاوی جیوه وجود ندارد(انجمن ملی مالتیپل اسکلروزیس)
بر اساس مستدل ترین مدارک علمی، هیچ رابطه ای بین ترمیمهای دندانی نقره ای و آلزایمر وجود ندارد.(انجمن آلزایمر)
هیچ مدرک علمی در مورد اثرات سمی کلینیکی قابل اندازه گیری و بررسی در مورد آمالگام دندانی وجود ندارد.(آکادمی پزشکان اطفال آمریکا)
ترمیمهای آمالگام، بخارات جیوه آزاد می سازند که برای سلامتی بدن مضراست. صحیح:
تحت فشار جویدن یا سائیدن، مقادیر بسیار اندکی بخار جیوه ( بین ۳ ۱ میکروگرم در روز) ممکن است از آمالگام آزاد شود، اما مدارک علمی دال بر مضر بودن این سطح پائین تماس با بخار جیوه وجود ندارد. متخصصین مواد دندانپزشکی اظهار میدارند که در یک فرد بسیار حساس، باید حدود ۵۰۰ ترمیم آمالگام وجود داشته باشد تا حداقل علائم تماس با بخار جیوه بروز نماید.
دندانپزشکان نمی توانند به بیمارانشان بگویند که آمالگام، حاوی جیوه است. صحیح:
دندانپزشکان باید در مورد کلیه مواد ترمیمی با بیمارانشان صحبت کنند و با کمک هم، مناسبترین درمان را انتخاب نمایند. افرادی که در مورد خطر آمالگام سؤال می کنند، نهایتاً بیشتر احتمال دارد که این نوع ترمیم را برای خود انتخاب کنند، زیرا اطلاعات نادرست آنها توسط دندانپزشک تصحیح شده و متوجه اشتباه خود می گردند.
قادر فرجی مجری طرح پژوهشی «تولید فلزات فوق مستحکم نانو ساختار جهت کاربردهای پزشکی» گفت: مواد پیشرفته جدیدی برای استفاده در ایمپلنت‌های پزشکی در این طرح پژوهشی توسعه یافت. تولید این مواد برای ایمپلنت‌های دندانپزشکی انجام شد. در حال حاضر در این نوع ایمپلنت‌ها از آلیاژ تیتانیوم حاوی فلز وانادیوم و آلومینیوم استفاده می‌شود. استفاده از این فلزات در ایمپلنت‌ها مضرر است و آسیب‌هایی را ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: تیتانیوم خالص نیز استحکام لازم برای ایمپلنت شدن را ندارد، پس در این طرح با استفاده از فناوری پیشرفته و در مرز دانش «تغییر شکل پلاستیک شدید» محصولی جدید تولید شد. در حال حاضر محققان در دنیا مشغول توسعه و کار روی این فناوری هستند.
عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران افزود: محصول جدید ساختاری نانو دارد و در آن فلزات سمی حذف شدند. اما استحکامی مشایه آلیاژ تیتانیوم حاوی فلز وانادیوم و آلومینیوم دارد. اکنون این محصول در مراحل تجاری سازی قرار دارد.
از سال ۱۳۴۳، روز ۲۴ دی‌ماه، سال‌روز تأسیس جامعه دندانپزشکی ایران به نام «روز دندانپزشکی» نامیده شد و در تقویم‌های آن زمان منعکس گردید. در این روز تلاش همه جانبه‌ای از طرف جامعه دندان پزشکی ایران با همکاری صدا و سیما و سه وزارت خانه (آموزش و پرورش، دفاع، کار و امور اجتماعی) برای شناساندن و گسترس بهداشت دهان در سطح جامعه و به‌خصوص مدارس سراسر کشور صورت می‌گرفت. استقبال مخاطبین از این حرکت موجب شد از سال سوم، روز دندانپزشکی به «هفته دندانپزشکی» تبدیل شود.
در سال‌های اول پس از انقلاب، روز دندانپزشکی تغییر کرد. مجلس شورای اسلامی در۲۳ فروردین سال۱۳۶۰ به‌‌منظور گسترش و پیشرفت خدمات درمانی و بهداشتی دهان و دندان در مناطق محروم کشور و روستاها، قانونی با عنوان «طرح تربیت بهداشت‌کاران دهان و دندان» را تصویب کرد. در این قانون، مجلس، وزارت بهداشت و درمان را موظف کرد که داوطلبانی را برای تربیت در این دوره، جذب کند و پس از دادن آموزش‌های لازم، با مدرک فوق دیپلم، آنان را در مناطق محروم به خدمت گمارد تا از این طریق، ضمن ارائه خدمات اولیه، از شیوع بیماریهای دهان و دندان جلوگیری نموده و اصل پیشگیری را مورد نظر قرار دهند.
هیات وزیران در تاریخ اول دی‌ماه ۶۲، بنا به پیشنهاد جامعه اسلامی دندانپزشکان ایران، روز بیست و سوم فروردین‌ماه هر سال را که مصادف با تاریخ تصویب این طرح بود را به عنوان روز دندانپزشک نامگذاری کرد
دکتر محمد صادق احمد آخوندی، رییس جامعه اسلامی دندانپزشکان، به عنوان پیشنهاد دهنده روز دندانپزشکی، ضمن دفاع از مصداق این نامگذاری می‌گوید: انتخاب تاریخ تصویب قانون بهداشتکار دهان و دندان برای نامگذاری روز دندانپزشکی در شرایطی صورت گرفت که تعداد دندانپزشکان در کشور بسیار کم بود و توزیع جمعیتی آنان به نسبت جمعیت اصلا مناسب نبود. در بسیاری از شهرهای کشور دندانپزشکی وجود نداشت و حتی در شهرهای بزرگ نظیر تهران مردم ناچار بودند برای درمانهای دندانپزشکی به افراد تجربی و دندان‌ساز مراجعه کنند، که صلاحیت انجام این کارها را نداشتند. هدف از تصویب طرح تربیت بهداشتکار دهان و دندان این بود که ریشه رجوع مردم به افراد غیر متخصص خشکانده شود. انتخاب این تاریخ برای روز دندانپزشکی، فرصتی برای فرهنگ‌سازی و مصداق مناسبی برای ترویج این تفکر بود که خدمات دندانپزشکی باید توسط دندانپزشک انجام شود.
یادداشت دکتر شوآن سِلارز، متخصص حقوق و اخلاق دندانپزشکی از دانشگاه بدفوردشایر انگلستان در ژورنال انجمن دندانپزشکی بریتانیا
این روزها تب ارتودنسی از راه دور جامعه را فرا گرفته و به نظر می‌رسد تمایل به استفاده از این تکنولوژی غیرقابل‌اجتناب باشد. باید گفت افزایش تعداد کارخانه‌هایی که سعی می‌کنند دندانپزشکان را دور بزنند و کیت‌های ارتودنسی خود را مستقیم به دست بیمارانی که رویای دندانهای صاف و مرتب دارند برسانند، طبیعتاً و به‌درستی مورد سرزنش قرار گرفته است.
اما یادداشت من راجع به این کارخانه‌ها نیست؛ بلکه راجع به این است که بعد از این مرحله چه اتفاقی قرار است برای دندانپزشکی بیفتد؟
می‌توان گفت ارتودنسی از راه دور، یکی از نمودهای پیشرفت تکنولوژی به شمار می‌آید. چرا که این امکان را فراهم آورده که تمام یا حداقل، قسمت عمده‌ای از این درمان پیچیده بدون حضور دندانپزشک انجام شود؛ اما حالا که ارتودنسی که یکی از پیچیده‌ترین درمانهای
دندانپزشکی است می‌تواند بدون تجهیزات دیجیتال و دخالت مستقیم متخصص انجام شود، چه آینده‌ای در انتظار درمانهای دیگر این رشته است؟
این روزها تجهیزاتی مثل ماشین‌های میلینگ، پرینترهای سه‌بعدی و اسکنرها به مطب‌های دندانپزشکی راه پیدا کرده‌اند و تکنولوژی در خدمت هوش مصنوعی قرار گرفته است؛ اما وقتی توانایی بیمار در کنترل درمانهای خود افزایش می‌یابد، جایگاه دندانپزشک عمومی چه می‌شود؟
آینده نه‌چندان دوری را تصور کنید که روشی دقیق و قابل‌قبول برای تشخیص پوسیدگی دندانها با استفاده از یک ابزار دستی، شبیه اسکنرهای سه‌بعدی داشته باشیم. به‌این‌ترتیب به‌زودی شاهد خواهیم بود که یاد گرفتن کار با یک ماشین و دستگاه‌های کوچک می‌تواند سودمندتر از چکاب دندان توسط دندانپزشک باشد و علاوه بر این، استفاده از این ابزارآلات، یک راه نسبتاً ساده برای پیشنهاد طرح‌های مختلف درمان به شمار می‌رود.
تا اینجای کار، مدام درباره پیشرفت روش‌های تشخیص و خروجی‌های بهتر صحبت کردیم و جنبه مثبت کار را دیدیم. بخش عمده‌ای از دندانپزشکان ممکن است بتوانند از این مرحله گذر کنند؛ چرا که با گذشت زمان این تکنولوژی‌ها، کوچک‌تر و قابل‌دسترس‌تر می‌شوند و دندانپزشکان بیشتری می‌توانند آنها را در اختیار داشته باشند؛ اما چه می‌شود اگر استفاده از این ابزارآلات آن‌قدر ساده شود که دیگر نیازی به دندانپزشک نباشد؟
در نهایت، روزی می‌رسد که شخصی تمام این تکنولوژی‌ها را در یک مسواک جمع می‌کند و هر روز افراد می‌توانند میزان سلامتی دندان‌هایشان را تخمین بزنند، توصیه‌هایی درباره مراقبت از دهان و دندان‌هایشان دریافت کنند و بفهمند چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنند.
روزی دندانپزشک سیلیکونی داخل مسواک برای افراد وقت معاینه مراجعه به مطب دندانپزشک واقعی می‌گیرد و به دندانپزشک توصیه می‌کند که چه درمانی باید بر روی دندانهای بیمار انجام دهد. شاید آن روز خیلی دور به نظر برسد، اما اگر این‌طور فکر می‌کنید، زمانی را به یاد بیاورید که برای یک عکس گرفتن مجبور بودید دوربین عکاسی جدای از تلفن همراهتان داشته باشید. آیا دوره خیلی دوری است؟
تکنولوژی بسیار سریع‌تر از آنچه بسیاری از ما بتوانیم به آن برسیم حرکت می‌کند و این تغییرات، چالش‌های جدیدی را در زمینه اخلاق پزشکی و نگرانی‌هایی که دست به گریبان همه می‌شود به وجود می‌آورد. به راستی این روند تا کجا می‌تواند پیش برود؟ آیا باید از اینکه کامپیوترها به دندانپزشکان بگویند چه درمانی را انتخاب کنند خوشحال باشیم؟ اگر آنها آن‌قدر پیشرفته شوند که خودشان درمانها را انجام دهند چه می‌شود؟
برای بررسی این سؤالات، باید قادر باشیم آینده را پیش‌بینی کنیم و خودمان آن را تحت کنترل درآورده و شکل دهیم و باید گفت یک جا نشستن و تماشای این رویدادها انتخاب مناسبی نخواهد بود.
بهزاد هوشمند، در مراسم افتتاحیه هجدهمین کنگره بین المللی جراحان دهان، فک و صورت در سالن همایش هتل المپیک، افزود: این سند بعد از تصویب شورای عالی گسترش وزارت بهداشت، به منظور توسعه کار به عنوان سند کشوری در دبیرخانه در دستور کار قرار می گیرد.
وی اظهار امیدواری کرد که نمایندگان مجلس به خصوص کمیسیون بهداشت و درمان، اهتمام جدی به مصوبات کارشناسی در کشور داشته باشد.
هوشمند با اشاره به اینکه اکنون وضعیت خوبی در این زمینه نداریم ، بیان داشت: وضعیت ما در مقطعی درراستای توسعه زیرساخت مدار نبوده و این روند باید تغییر و کیفیت آموزش ارتقاء یابد، باید همه انجمن های حوزه پزشکی پای کار بیایند تا موفق به انجام این کار بزرگ در کشور شویم.
دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت، با اشاره به اینکه برای ارتقای خدمات درمانی و تخصصی در کشور نیاز به همدلی داریم، افزود: بزرگ ترین مشکل در مدیریت کشور، جزیره ای عمل کردن است و این کار سبب آسیب شده است.
وی افزود: کانون های خودمختار هستیم و به نظر نمی رسد این روش کار کردن برای سلامت در کشور مطلوب باشد و با همدلی بیشتر و پای کار آمدن در کنار بخش دولتی قطعا می توان ثمرات بسیار مفیدی در کیفیت آموزش و خدمات، داشت.
هوشمند بیان داشت: رشته جراحی فک و صورت پل ارتباطی بین دندانپزشکی و پزشکی است و جایگاه خاص و ویژه ای برای موفقیت های رشته دندانپزشکی کشور داشته است، حدود پنج رشته فلوشیپ در جراحی فک و صورت داریم که امیدواریم این تعداد توسعه یابد، همچنین اکنون حدود ۲۴۰ رزیدنت در حال تحصیل هستند.