آیا استفاده از مواد سفید کننده دندان ضرر دارد؟
دو ماده ای که بطور رایج استفاده می شوندموادی هستند که سالهاست به عنوان دهانشویه استفاده شده و مورد تأئید جوامع دندانپزشکی می باشند. ولی مصرف آنها، گاهاً ممکن است عوارضی چون حساسیت به دارو و یا حساس شدن دندان ها را بدنبال داشته باشد. در مورد حساسیت به دارو مصرف آن به کلی قطع می گردد ولی در صورت حساس شدن دندان، باید اطلاع داشت که این حساس شدن گذرا بوده و با تمهیداتی که دندانپزشک بکار می برد، برطرف می گردد. معمولاً یکی دو روز فاصله انداختن بین جلسات استفاده، حساسیت دندان را بهبود می بخشد.
مواد سفیدکننده دندان در چه تغییر رنگهایی تجویز می گردد؟
برخی از ضایعات و نواقص دندانی مثل بد ساخته شدن مینا و عاج به آن جواب نداده و نیاز به درمانهای تکمیلی مثل لامینیت دارند. دندان هایی که بسیار حساس می باشند نیز کاندید خوبی نمی باشند و در زنان باردار و شیرده نیز توصیه نمی گردند. از نظر نوع رنگ دندان هایی که رنگشان در گزوه زرد و نارنجی و قهوه ای است، به درمان بهتر پاسخ داده و دندان هایی که رنگ زمینه ای آنها خاکستری یا آبی است در برابر درمان مقاومت داشته و نیاز به درمانهای تکمیلی مثل لامینیت و روکش های چینی دارند.
آیا استفاده از مواد سفیدکننده دندان بدون تجویز پزشک مجاز است؟
استفاده از این مواد بدون نظر و تجویز دندانپزشک توصیه نمی گردد و ترکیب شیمیایی و درصد مواد متشکله فعال آنها متفاوت است و برای هر بیماری نحوه مصرف و مقدار مواد مورد نیاز فرق می کند.
قبل از درمان چه مواردی باید رعایت شود؟
دندانپزشک با معاینه دندان ها پرکردگی هایی را که ترک و نشتی دارند شناسایی و مجدداً ترمیم می نماید. ضمناً دندان های پوسیده نیز باید ترمیم شوند. اگر قرار است ترمیمی زیبایی و یا روکش چینی و همرنگ با دندان صورت گیرد، این درمانها در جهت هماهنگی رنگ آنها با دندان های دیگر به بعد از درمان سفید کردن موکول شوند.
چه مدت طول می کشد تا دندان ها سفیدتر شوند؟
مدت درمان بستگی به چند عامل دارد: 1- رنگ زمینه ای دندان و میزان تیرگی آن 2- همکاری بیمار و زمان استفاده 3- نسبت و درصد ماده فعال ژل سفیدکننده
آمالگام : آمالگام قدیمی ترین ماده پرکننده دندان می باشد که هنوز هم مورد استفاده بوده و کارآیی زیادی دارد. اولین آمالگام در اوائل قرن نوزدهم (سال ۱۸۱۹) به دندانپزشکی عرضه شد. آمالگام های اولیه را از سوهان نمودن سکه های نقره و مخلوط کردن آنها با جیوه بدست می آوردند.
ترکیب آمالگام چیست؟پودر آمالگام آلیاژی عمدتاً متشکل از نقره، مس و قلع می باشد که بیشترین درصد مواد متشکله آن نقره می باشد. در مطب های دندانپزشکی این پودر با جیوه مخلوط شده و بصورت آلیاژ آمالگام مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای آمالگام چیست؟با توجه به حدود دو قرن استفاده از این مواد، آمالگام به عنوان یکی از بهترین مواد ترمیمی شناخته شده می باشد. مقاومت آمالگام در برابر فشارهای سنگین جویدن زیاد می باشد. بعد از اختلاط پودر آمالگام با جیوه، بصورت خمیری درآمده که براحتی در حفرات دندان تراش خورده گذاشته شده و سپس سخت می گردد. بنابراین کاربرد راحت آن یک امتیاز محسوب می گردد و با توجه به کوتاهی زمان کار، هزینه آن از کامپوزیت ها (مواد ترمیمی همرنگ دندان) کمتر می باشد.
آیا جیوه موجود در آمالگام سمی است؟فلز جیوه و بخار جیوه و ترکیبات آلی آن دارای سمیت زیادی بوده و برای انسان ضرر دارد، ولی جیوه موجود در آمالگام بصورت ترکیب معدنی آن می باشد که دارای سمیت بسیار کمتری نسبت به بقیه حالات جیوه می باشد و تحقیقات نشان داده است که مقدار جیوه ای که از اشخاصی که متوسط ۸ عدد پرکردگی آمالگام داشته اند متصاعد می شود کمتر از حد مجاز جیوه ای است که کارگران معادن جیوه می توانند دریافت کنند.
معایب آمالگام چیست؟آمالگام همرنگ دندان نبوده و به رنگ فلز می باشد، ضمناً نیاز به زمانی نسبتاً طولانی (تا چند ساعت) برای سخت شدن دارد و به دلیل ماهیت فلزی عایق حرارتی و الکتریکی نمی باشد.
علت تغییر رنگ بعضی از پرکردگی های آمالگام چیست؟ترکیبات نقره موجود در آمالگام مستعد تغییر رنگ بوده، بخصوص در تماس با مواد غذایی سولفوردار مانند تخم مرغ، رنگ آن مقداری تیره می گردد که با توجه به اینکه دندانهای خلفی با آن پر می شوند و دیده نمی شوند جای نگرانی وجود ندارد.
علت اینکه گاهی با کشیدن زرورق پوشش شکلات و سیگار بر پرکردگی آمالگام، دندان تحریک میگردد چیست؟تماس دو فلز نا متجانس در دهان در مجاورت بزاق ایجاد یک جریان الکتریکی گذرا می کند که گالوانیک نام دارد. تماس قاشق مسی یا زرورق آلومینیومی با پرکردگی آمالگام ممکن است این جریان الکتریکی را بوجود آورد ولی با قاشق های استیل این حالت یا اتفاق نمی افتد و یا کمتراست و در کل نباید نگران بود.
چرا بعضی از پرکردگی ها می شکنند و یا خالی می شوند؟دندانی که ترمیم می گردد مسلماً مثل حالت اولی که سالم و دست نخورده و بدون پوسیدگی بوده مقاومت ندارد و همانند چینی بند زده شده است و احتیاج به مراقبت بیشتری دارد. ضمناً به دلیل اینکه آمالگام به دندان نمی چسبند نیاز به حفره گیردار دارد. رعایت بهداشت دهان ودندان و دستوراتی که دندانپزشک می دهداز موارد شکست می کاهد. عدم رعایت موازین بهداشتی و توصیه های مراقبتی باعث عود پوسیدگی در نسج دندانی باقیمانده می شود.
علاوه بر این فشارهای زیاد سیستم جونده، رفتن یک جسم سخت مثل سنگ روی پرکردگی به هنگام غذا خوردن و ضعیف بودن دیواره های حفره سبب ساز می باشند. مقدار نسج باقیمانده، وسعت و عمق حفره، محل آن و دندان درگیر نیز از مواردی هستند که در دوام و عمر دندان ترمیم شده دخالت دارند.
از پرکردگی های آمالگام چگونه باید مراقبت کرد؟عمده سختی آمالگام در ساعت اول بعد از ترمیم ایجاد می گردد. بعد از پر کردن دندان با آمالگام بهتر است تا چند ساعت غذایی خورده نشود. روز اول با سمتی از دهان که دندان پر شده، عمل جویدن غذا صورت نگیرد. در صورت احساس بلند بودن پر کردگی در اولین فرصت برای کوتاه کردن آن به مطب مراجعه شود. در روز اول پر کردن دندان با آمالگام بهتر است از غذاهای نرم استفاده شود. از روز بعد جویدن عادی موردی ندارد.
آیا آمالگام دندانی بی خطر است؟بله، آمالگام به مدت بیش ازصد سال است که در سراسر دنیا برای ترمیم دندان استفاده می شود و مطالعات هرگونه ارتباط بین ترمیم های آمالگام و مشکلات پزشکی را رد کرده اند. به همین دلیل آمالگام هنوز یک ماده بی خطر برای بیماران دندانپزشکی محسوب می شود.
آیا ممکن است کسی نسبت به آمالگام، واکنش آلرژیک نشان دهد؟تعداد بسیار کمی از افراد نسبت به ترمیم های آمالگام آلرژیک هستند و تا به حال کمتر از ۱۰۰ مورد گزارش شده است. در این موارد نادر، جیوه، پاسخ آلرژیک را برانگیخته است و علائم آلرژی به آمالگام مشابه سایر آلرژیهای پوستی بوده است. اغلب بیماران آلرژیک نسبت به آمالگام، تاریخچه پزشکی یا فامیلی آلرژی به فلزات را دارند. اگر وجود آلرژی قطعی باشد، ترمیمهای دیگری باید استفاده شود.
آیا درست است که در سایر کشورها، استفاده از آمالگام ممنوع شده است؟خیر گزارشات نادرست محدودیت استفاده از آمالگام را در تعدادی کشورها با ممنوعیت کلی آن اشتباه کرده اند. در حال حاضر، دندانپزشکان در سراسر دنیا از آمالگامهای دندانی استفاده می کنند تا دندانهای پوسیده را ترمیم کنند. مطالعات نیز هیچ ارتباطی بین ترمیمهای آمالگام و مشکلات پزشکی نیافته اند.
آیا ترمیمی وجود دارد که همرنگ دندان باشد؟بله، رزین های کامپوزیت مواد پلاستیکی همرنگ دندان(ساخته شده از شیشه و رزین) هستند که هم برای پرکردن دندان و هم برای ترمیم نقایص دندانی بکار می روندو به دلیل اینکه همرنگ دندان می باشند، تشخیص آنها از دندان طبیعی مشکل است. کامپوزیتها معمولاً در دندانهای قدامی که ظاهر طبیعی فرد اهمیت دارد، بکار می روند. در دندانهای خلفی نیز بسته به محل و وسعت پوسیدگی از مواد همرنگ دندان استفاده می شود. رزین های کامپوزیت معمولاً گرانتر از آمالگام هستند.
اگر دندان من آسیب ندیده باشد و ترمیم آن سرجای خود باشد، چرا نیاز به تعویض آن می باشد؟فشارهای مداوم جویدن، سائیدن و فشردن دندانها باعث سایندگی، شکستن یا ترک خوردن ترمیم می شود که ممکن است شما متوجه آن نباشید، ولی دندانپزشک در طی معاینات روتین دندانپزشکی، ضعیف شدن ترمیم را تشخیص داده و تصمیم به تعویض آن می گیرد. اگر حدفاصل مینای دندان و ترمیم شکسته شود، ذرات غذا و باکتریهای مولد پوسیدگی به زیر ترمیم راه می یابند و باعث بروز پوسیدگی در آن دندان می شوند. پوسیدگی درمان نشده، باعث عفونی نمودن پالپ دندان و بروز آبسه می شود. اگر نرمیم وسیع باشد یا پوسیدگی مجدد ایجاد شده، گسترده باشد، ممکن است میزان کافی از نسج دندان باقی نمانده باشد، تا بتوان آن را مجدداً ترمیم نمود. در اینگونه موارد دندانپزشک، دندان را بازسازی و روکش می نماید.
بعضی تصورات غلط در مورد آمالگام
آمالگام دندانی، برای سلامتی مضر می باشد. صحیح:
درست نیست. شما باید از این نظر کاملاً مطمئن باشید. سازمانهای متعدد بین المللی که مسئول مراقبت از سلامت عموم مردم هستند. بارها اعلام داشته اند که ترمیم های آمالگام بی خطر هستند.این سازمانها عبارتنداز: سازمان بهداشت جهانی،انستیتوی ملی سلامت، سازمان غذا و دارو و ...
برداشتن ترمیمهای آمالگام، بعضی بیماریها را درمان می کند. صحیح:
این تصور کاملاً غلط است و نامعقول است که با این باور افراد را متحمل انجام درمانهای دندانپزشکی غیر ضروری بنمائیم. بسیاری از سازمانهای معتبر پزشکی این مسئله را تائید کرده اند.
هیچ مدرک علمی دال بر پیشرفت MS یا سایر بیماریهای عصبی با ترمیمهای دندانی حاوی جیوه وجود ندارد(انجمن ملی مالتیپل اسکلروزیس)
بر اساس مستدل ترین مدارک علمی، هیچ رابطه ای بین ترمیمهای دندانی نقره ای و آلزایمر وجود ندارد.(انجمن آلزایمر)
هیچ مدرک علمی در مورد اثرات سمی کلینیکی قابل اندازه گیری و بررسی در مورد آمالگام دندانی وجود ندارد.(آکادمی پزشکان اطفال آمریکا)
ترمیمهای آمالگام، بخارات جیوه آزاد می سازند که برای سلامتی بدن مضراست. صحیح:
تحت فشار جویدن یا سائیدن، مقادیر بسیار اندکی بخار جیوه ( بین ۳ ۱ میکروگرم در روز) ممکن است از آمالگام آزاد شود، اما مدارک علمی دال بر مضر بودن این سطح پائین تماس با بخار جیوه وجود ندارد. متخصصین مواد دندانپزشکی اظهار میدارند که در یک فرد بسیار حساس، باید حدود ۵۰۰ ترمیم آمالگام وجود داشته باشد تا حداقل علائم تماس با بخار جیوه بروز نماید.
دندانپزشکان نمی توانند به بیمارانشان بگویند که آمالگام، حاوی جیوه است. صحیح:
دندانپزشکان باید در مورد کلیه مواد ترمیمی با بیمارانشان صحبت کنند و با کمک هم، مناسبترین درمان را انتخاب نمایند. افرادی که در مورد خطر آمالگام سؤال می کنند، نهایتاً بیشتر احتمال دارد که این نوع ترمیم را برای خود انتخاب کنند، زیرا اطلاعات نادرست آنها توسط دندانپزشک تصحیح شده و متوجه اشتباه خود می گردند.
قادر فرجی مجری طرح پژوهشی «تولید فلزات فوق مستحکم نانو ساختار جهت کاربردهای پزشکی» گفت: مواد پیشرفته جدیدی برای استفاده در ایمپلنت‌های پزشکی در این طرح پژوهشی توسعه یافت. تولید این مواد برای ایمپلنت‌های دندانپزشکی انجام شد. در حال حاضر در این نوع ایمپلنت‌ها از آلیاژ تیتانیوم حاوی فلز وانادیوم و آلومینیوم استفاده می‌شود. استفاده از این فلزات در ایمپلنت‌ها مضرر است و آسیب‌هایی را ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: تیتانیوم خالص نیز استحکام لازم برای ایمپلنت شدن را ندارد، پس در این طرح با استفاده از فناوری پیشرفته و در مرز دانش «تغییر شکل پلاستیک شدید» محصولی جدید تولید شد. در حال حاضر محققان در دنیا مشغول توسعه و کار روی این فناوری هستند.
عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران افزود: محصول جدید ساختاری نانو دارد و در آن فلزات سمی حذف شدند. اما استحکامی مشایه آلیاژ تیتانیوم حاوی فلز وانادیوم و آلومینیوم دارد. اکنون این محصول در مراحل تجاری سازی قرار دارد.
ئیس سازمان نظام پزشکی مشهد روز شنبه ۳۰ فروردین گفت: پزشکان مرتبط با اقدامات ضروری با رعایت اصول بهداشتی از قبیل پوشش مناسب و جلوگیری از ازدحام بیماران در اتاق انتظار، مجاز به بازگشایی مطب هستند.
دکتر علی بیرجندی‌نژاد افزود: خدمات اورژانسی دندانپزشکی نیز قابل انجام است ولی خدمات دندانپزشکی غیر اورژانسی تا رسیدن به نقطه امن کنترل بیماری کرونا ممنوع است.
وی ادامه داد: با توجه به تداوم بحران کرونا، اگر اقدامات درمانی مورد نیاز جنبه فوریت ندارد، بهترین گزینه به تعویق انداختن آن است و از سوی دیگر بیماران می‌توانند مسایل پزشکی خود را از طرق مختلف، مانند معاینه آنلاین بدون حضور در مراکز درمانی دنبال کنند.
بیرجندی‌نژاد گفت: پزشکان متخصص زنان و زایمان و دیگر پزشکان برای اقدامات اورژانسی یا اقدامات درمانی که به تعویق انداختن آن آسیب‌های احتمالی برای بیمار دارد، می‌توانند بیماران را در مطب معاینه کنند.
در قالب سامانه مشاوره تلفنی پزشکان متخصص مشهدی با عنوان “مردم و سلامت، پاسخگویی کرونا” که از اسفند ماه پارسال توسط نظام پزشکی مشهد راه‌اندازی شده است، روزانه ۲ هزار و ۵۰۰ مشاوره رایگان پزشکی توسط پزشکان متخصص و عمومی به بیماران ارائه می‌شود.
نظام پزشکی کلان‌شهر مشهد، خراسان رضوی ۱۴ هزار عضو شامل پزشک متخصص، عمومی، دندانپزشک، داروساز و کارشناسان دارای پروانه مانند بینایی‌سنج، شنوایی‌سنج و فیزیوتراپ دارد که هفت هزار و ۸۵۰ نفر آنان پزشک عمومی و متخصص هستند و ۲ هزار و ۸۵۰ نفر از این تعداد را پزشکان متخصص و فوق تخصص تشکیل می‌دهند.
محدودیت در فعالیت مطب‌های پزشکان و مشاوره پزشکی آنلاین با هدف پیشگیری از شیوع کرونا از اسفند ماه سال گذشته اجرا شده است.
بهنام عباسیان، گفت: جامعه دندانپزشکی کشور تحت نظارت معاونت درمان وزارت بهداشت بوده و طبق پروتکل معاونت درمان وزارت بهداشت که مورخ ۲۵ اسفند ۹۸ ابلاغ شد، تمامی همکاران
عمومی و متخصص در رشته‌های مختلف می‌توانند خدمات درمانی را به بیماران اورژانسی خود ارائه دهند.
وی افزود: همکاران تمامی شاخه‌های رشته دندانپزشکی در هر دو بخش دولتی و خصوصی باید به این نکته توجه داشته باشند که موظف به ارائه خدمات اورژانسی به بیماران بوده و از انجام اعمال غیر اورژانسی (الکتیو) مانند خدمات زیبایی خودداری کنند.
عباسیان با اشاره به اینکه جامعه دندانپزشکی کشور در تمامی شاخه‌ها همواره در ارائه خدمات درمانی مطلوب به بیماران کوتاهی نکرده اند و در این شرایط بحرانی نیز کنار مردم هستند، تاکید کرد: تمامی پروتکل‌های بهداشتی و ایمنی که از سوی معاونت درمان وزارت بهداشت در خصوص ویزیت بیماران اورژانسی دندانپزشکی ارائه شده باید به طور کامل رعایت شود تا آسیبی به دندانپزشک و بیمار نرسد.
عضو دندانپزشک شورای عالی نظام پزشکی با بیان اینکه مطب و مراکز درمانی دندانپزشکی باید طبق گذشته برای ارائه خدمات به بیماران از دستکش، ماسک، شیلد و سایر لوازم بهداشتی مورد نیاز استفاده کنند، خاطرنشان کرد: با توجه به شیوع کرونا و نیاز اورژانسی بیماران در این حوزه لازم است تا همکاران از وسایل حفاظتی و بهداشتی مورد نیاز برای خود و دستیارشان استفاده کنند و بیمار هم قبل از ورود به اتاق معاینه و قرار گرفتن برروی یونیت دندانپزشکی با تب سنج چک شود.
عباسیان در خصوص نحوه تهیه وسایل حفاظتی شخصی برای دندانپزشکان و دستیاران دندانپزشکی، اظهار کرد: تمام همکاران دندانپزشک برای ارائه خدمات مورد نیاز بیماران موازین بهداشتی را رعایت کرده و در این شرایط نیز باید هنگام ارائه خدمات درمانی به بیماران اورژانسی لباس حفاظتی را خود و دستیارشان بر تن داشته باشند که خوشبختانه لوازم حفاظتی و ایمنی در بازار موجود است و می‌توانند مانند گذشته اقلام حفاظتی لازم را تهیه نمایند و تنها در این شرایط (به احتمال قوی تا مدت‌ها تمامی کشورهای درگیر این ویروس منحوس هستند) نیاز به تب سنج برای کنترل وضعیت بیمار الزامی است.
عضو دندانپزشک شورای عالی نظام پزشکی مجدداً تاکید کرد: همکارانمان در شاخه‌های مختلف دندانپزشکی مجاز به ارائه خدمات اورژانسی دندانپزشکی به بیماران بوده و از انجام اعمال غیر اورژانسی که ضرورتی برای حفظ سلامت و جان بیمار ندارد، خودداری نمایند. ناگفته نماند که حضور بیماران در مطب‌ها باید به صورت انفرادی بوده و اگر بیمار کودک است، با پدر یا مادر خود حضور داشته باشد یعنی رعایت فاصله و عدم تجمع و همچنین استفاده از ماسک از سوی بیماران الزامی بوده و حضور همراه جز در مورد ذکر شده ضرورتی ندارد.
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت، توربین‌های دندانپزشکی در کلینیک‌ها کاربرد گسترده‌ای دارند و با این اقدام فعالیت جدی برای ساخت و تولید آن برداشته شد.
توربین‌ها ابزارهای چرخنده با سرعت بالا هستند که برای برداشتن نسخ دندان و پوسیدگی در حداقل زمان به کار می‌روند. هندپیس‌ها نیز ابزاری مکانیکی برای انجام انواع روش‌های معمول دندانپزشکی از جمله از بین بردن پوسیدگی، پولیش و تغییر پروتزها است. میکروتوربین‌های با سرعت بالا یکی از اجزای هندپیس‌ها است که فناوری به کار رفته در آن پیشرفته است.
برهان بیگ زاده مجری طرح پژوهشی «طراحی و ساخت نمونه هندپیس توربین دندانپزشکی» گفت: تشدید تحریم‌ها در سال‌های اخیر موانعی را در کشور به وجود آورده است بنابراین واردات هندپیس‌های دندانپزشکی با مشکلاتی روبرو می‌شود. از سویی با وجود توانایی‌های داخلی نیازی به وابستگی کلی در این حوزه به خارج از کشور نیست و می‌توان این فناوری را بومی سازی کرد. در این پروژه نیز توسعه فناوری ساخت این میکروتوربین‌ها با کاربرد اصلی در دندانپزشکی مد نظر قرار گرفت.
وی هدف از اجرای این طرح را ارائه پیشنهاد ساخت یک نمونه دستگاه هندپیس توربین دندانپزشکی با بهینه کردن نمونه آزمایشگاهی ساخته شده دانست که در این طرح نمونه مهندسی آن با قابلیت کار در دور کاری ۲۵۰ هزار تا ۳۰۰ هزار rpm توسعه داده شد.
با این اقدام گامی دیگر در مسیر خودکفایی کشور برای تولید ابزاری فناورانه در حوزه پزشکی برداشته شد. اکنون که با ساخت این نمونه دانش فنی آن در کشور وجود دارد، باید برای تجاری سازی آن اقدام کرد تا محصولات ایران ساخت در این حوزه نیز گسترش یابد.