دیابت ودندانپزشکی

دیابت: از جمله بیماری هایی است که می تواند بر روی سلامت دهان و دندان اثر بگذارد. بنابراین افراد مبتلا به دیابت باید چندین برابر دیگران در مراقبت از دندان ها و لثه های خود کوشا باشند. در افراد دچار بیماری دیابت نسبت به افراد سالم خطر ابتلا به بیماریهای پریودنتال بیشتر است. بیماریهای پریودنتال، شامل عفونتهای لثه و استخوان نگهدارنده دندان می شود.

پوسیدگی دندانی: شیوع و شدت پوسیدگیهای دندانی در بیماران مبتلا به دیابت کنترل نشده بالاتر است.  اگرچه این طور تصور می شود که دیابت بیشتر با درگیری و تخریب نسوج نگهداری کننده دندان ها (پریودنتال) همراه است. اما افزایش میزان پوسیدگی در افراد دیابتی به دلیل خشکی دهان و عدم امکان تمیزسازی های وسیع تر و شدیدتر می شود.
برفک: یک عفونت ایجاد شده توسط قارچ که در دهان ایجاد می شود. چون قارچ ها در میزان بالای گلوکوز رشد می کنند. بنابراین شانس ابتلا به برفک در افراد دچار بیماری دیابت بیشتر است. مصرف سیگار و استفاده از دندانهای مصنوعی به ویژه استفاده مستمر منجر به عفونت قارچی می شوند. کنترل خوب دیابت، عدم مصرف سیگار و خارج کردن و تمیز کردن دندانهای مصنوعی از بروز برف جلوگیری می کند.
دهان خشک:  پر ادراری یکی از عوارض اصلی دیابت به خصوص نوع 1 است که افزایش دفع مایعات از ادرار همراه با تغییرات عروقی ریز در غدد بزاقی سبب کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان می شود. در این افراد به دلیل خشکی دهان و کاهش بزاق، مخاط نرمال دهان تخریب شده و به سبب کاهش آنزیم های ضد میکروبی و الکترولیت های ضروری بزاق و کاهش مواد محافظ و لغزنده کننده مخاط عفونت های باکتریایی – ویروسی و بخصوص قارچی بیشتر به چشم می خورد. عارضه  دهان خشک منجر به سوزش، زخمهای دهانی، عفونت ها و پوسیدگی در دندان ها می شود. وقتی بزاق کافی و مایعات محافظتی طبیعی در دهان وجود ندارد، خشکی دهان به پیشرفت و رشد جرمهایی که سبب پوسیدگی دندان و دیگر عفونتهای دهانی هستند کمک می کند. مصرف داروها یکی از دلایل اصلی ایجاد دهان خشک است.  در صورت مصرف دارو باید به دندانپزشک  و پزشک خود اطلاع دهید. فرد ممکن است با استفاده از داروهای دیگر و یا کاربرد بزاق مصنوعی، دهان خود را مرطوب کند. بزاق در  ترکیب  و کیفیت نرمال خود باعث تمیز شدن دهان، رقیق شدن مواد بالقوه سمی، تنظیم اسیدیته، خنثی کردن سموم، آنزیم باکتریها، تخریب میکروارگانیزم ها وحفظ یکپارچگی بافت های نر دهان و دندان ها می شود.
محافظت از دندانها: بیماریهای شدید پریودنتال علاوه بر اینکه منجر به از دست رفتن دندانها می شوند همچنین می توانند موجب تغییراتی در شکل استخوان و نسوج لثه می شوند. در چنین مواقعی لثه حالت ناهماهنگ پیدا کرده و دندان مصنوعی خوب تطابق پیدا نمی کند. در صورتی که جویدن با دندان مصنوعی دردناک است باید غذاهایی را که جویدن آنها آسانتر باشد انتخاب کرد. البته به شرط تبعیت از رژیم غذایی دیابت. خوردن غذاهای نامناسب کنترل قندخون را دچار مشکل می نماید. شناخت و کنترل بیماران دیابتی در زمان درمان های دندانپزشکی یک ضرورت است که باعث جلوگیری از بروزحوادث ناخواسته و یا بهبود شرایط بیمار خواهد شد.
تظاهرات دهانی دیابت: نقض در ایمنی و تغییر در فلور باکتریایی دهان عامل ایجاد بیماری های لثه در افراد دیابتی می باشد. شواهدی نیز وجود دارد که از تاثیر باکتریمی حاصل از پریودنتیت بر افزایش مقاومت به انسولین و تخریب سلول های لوزالمعده حکایت دارد.
کنترل بیماران دیابتیک در دندانپزشکی: به خاطر خطر بالای درگیری بافت های اطراف دندان در بیماران دیابتی درمان های پیشگیرانه پریودنتال شامل آموزش بهداشت، پیشگیری دوره ای و ارزیابی سلامت، از موارد لازم در طرح درمان کلی مشکلات دندانی افراد دیابتیک می باشد. درمان های جراحی انتخابی را باید بااحتیاطات لازم انجام داد و این نه تنها به دلیل ملاحظات خاص کاربرد داروهای بی حسی در این افراد، بلکه به خاطر تداخل جراحی با رژیم غذایی بیمار نیز هست.  بیماران دیابتیک با کنترل قند مناسب، احتمالا از نظر خطر بروز عفونت پس از درمان، تفاوتی با افراد معمولی ندارند. می توانید دندان و لثه هایتان را سالم نگه دارید. با کنترل میزان قند خون، مسواک زدن و استفاده روزانه از نخ دندان و رفتن نزد دندانپزشک به طور منظم می توانید از بیماری پریودونتال پیشگیری کنید. اگربیماری دیابت شما تحت کنترل قرار نگرفته است. احتمال بیشتری دارد که مشکلاتی در دهانتان ایجاد شود. برای سالم نگه داشتن دهانتان اقداماتی به عمل آورید.
اگر مبتلا به دیابت هستید ، اقدامات زیر را انجام دهید:
1- قند خون تان را کنترل کنید.
-2- هر روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
3- مرتب نزد دندانپزشک تان بروید. حتما به دندانپزشک تان اطلاع دهید که مبتلا به دیابت هستید.
4- اگر دندان مصنوعی تان درست در جای خود قرار نمی گیرد یا لثه های تان دچار درد شده اند، این موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارید.
5- سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن باعث می شود بیماری لثه وخیم تر شود. پزشک یا دندانپزشک تان میتواند شما را در این مورد یاری دهد در صورتی که قند خون به خوبی تحت کنترل نباشد، باید اعمال غیرضروری دندانپزشکی به تعویق افتد ولی عفونتهای حادی مثل آبسه ها ارجح است که درمان شوند.

وقت بگذارید و دهانتان را به طور منظم کنترل کنید تا مشکلی نداشته باشد. برخی مواقع هنگام  مسواک زدن و استفاده از نخ دندان افراد متوجه میشوند که لثه هایشان خونریزی می کند. برخی دیگر متوجه خشکی دهان، دردناک بودن، لایه سفید یا طعم بد دهان می شوند. تمامی این موارد دلایلی هستند که می بایستی  نزد دندانپزشک تان بروید. به خاطر داشته باشید که کنترل قند خون به پیشگیری از مشکلات دهان کمک میکند .

رفع فاصله بین دندانها

اصله بین دندان ها چگونه با ارتودنسی درمان میشود؟
دیاستما یا (Diastema) به ایجاد فاصله یا گپ بین دندان ها اشاره دارد و میتواند بین دو دندان یا بین تمام دندان ها وجود داشته باشد. مهمترین معضل در خصوص فاصله بین دندان ها بر هم خوردن طرح لبخند، مشکل در جویدن غذا و دشواری در ادای کلمات به شکل صحیح است. چنانچه دیاستما در دندان های جلو ایجاد شده باشد زیبایی لبخند را بیشتر به خطر می‌اندازد و درمان یا اصلاح آن با ارتودنسی و لمینیت دندان و … در اولویت قرار میگیرد. ادامه این مقاله را بخوانید تا با علل، نحوه درمان یا اصلاح و روش های پیشگیری از دیاستما آشنا شوید. چنانچه شما هم بین دندان هایتان فاصله افتاده خواندن این مقاله به شما توصیه میشود.
علل دیاستما: علت ایجاد فاصله بین دندان چیست؟
دیاستما مشکل شایعی است که معمولا طیف وسیعی از عوامل باعث ایجاد آن میشوند. اما به طور کلی دو عامل اصلی میتوانند در شکل گیری فاصله بین دندان نقش داشته باشند:
•شکل و اندازه دندان ها
•شکل و سایز استخوان فکین
سایر علل دیاستما عبارتند از:
اندازه غیر طبیعی دندان و فک
زمانی که دندان های یک شخص کوچکتر از حد طبیعی باشند طبیعی است که ما بین آن ها فاصله قابل توجهی وجود داشته باشد. و زمانی که فک بزرگتر از حالت عادی باشد نیز به طور مشابه فواصل زیادی بین دندان ها به وجود می آید. هر دو مشکل ذکر شده میتواند مستقیما ناشی از مسائل ژنتیکی باشد. پس به نوعی میتوان دیاستما را یک مشکل ارثی و ژنتیکی دانست
عادات نامناسب تغذیه ای یا دهانی

عادات نامناسب دهانی چه در کودکان و چه در بزرگسالان میتواند باعث ایجاد فاصله بین دندان ها شود. کودکانی که اغلب اوقات و به کرات انگشتان خود را میمکند به شدت در معرض انواع مشکلات ارتودنسی و ایجاد فاصله یا دیاستما بین دندانی هستند
 
رفلکس بلع اشتباه
ریفلاکس یا رفلاکس بلع، اشاره به نحوه قورت دادن مواد غذایی یا بلع هر چیزی دارد. رفلاکس بلع طبیعی، به گونه ای است که حین قورت دادن ، زبان را به سقف دهان میچسبانیم. اما در رفلاکس اشتباه، ما به جای کام ، زبان را به دندان های جلویی میزنیم که آن هم ممکن است باعث ایجاد فاصله بین دندان ها  شود گرچه اغلب آن را معلول فواصل دندانی میدانند و نه علت اولیه ایجاد این مشکل .

بیماری لثه
انواع بیماری لثه شامل پریودنتیت میتوانند در شکل گیری دیاستما نقش داشته باشند. در این بیماری ها بافت لثه  عفونی شده و اگر این عفونت برطرف نشود بافت لثه تحلیل رفته و نه تنها ریشه دندان در معرض دید قرار میگیرد که بین دندان ها نیز فاصله می افتد.
پریودنتیت می‌تواند به لق شدن دندان، افتادن آن و سرانجام ایجاد فاصله بیش از حد بین دندان ها منجر شود. علائم بیماری های لثه میتواند شامل قرمزی و متورم شدن لثه، لق شدن دندان ها، و خونریزی  از بافت لثه باشد.درمان دیاستما: چگونه فاصله بین دندان ها را ببندیم؟
برای بستن فواصل بین دندانی همه چیز به میزان و اندازه فاصله ها دارد. گاهی اوقات فواصل آنقدر کم هستند که نیازی به بستن آن ها نیست. و برعکس گاهی به دلیل زیاد بودن فاصله ها نیاز است که یک روش اصلاح دندانپزشکی برای بستن این فاصله ها در نظر گرفته شود. در ادامه با انواع روش های بستن این فواصل آشنا خواهید شد.
درمان ارتودنسی برای بستن فواصل یا دیاستما
درمان ارتودنسی از مهمترین روش های بستن دیاستما است. این مشکل را متخصص ارتودنسی با کمک انواع دستگاه های ارتودنسی دندانها برطرف میکند. رایجترین دستگاه برای اصلاح دیاستما ارتودنسی ثابت فلزی است ، همچنین میتوان با ارتودنسی نامرئی و گاهی پلاک های شفاف ارتودنسی آن را اصلاح کرد.
اگر برای بستن فواصل نمیخواهید از بریس کمک بگیرید به متخصص ارتودنسی خودتان بگویید از روش های دیگر برای این منظور استفاده کند زیرا آن ها با تمام روش های درمان و اصلاح دیاستما آشنا هستند
روکش ها و ونیرهای دندانی

استفاده از روکش های دندان بهترین روش برای پنهان کردن فواصل یا ترمیم ظاهری آن ها است. روکش های دندانی و یا ونیر ها به طور  گسترده در حوزه دندانپزشکی زیبایی و ترمیم دندان بکار برده میشوند. مهمترین ونیر دندانی لمینت سرامیکی دندان است که علاوه بر برطرف کردن  مشکل ، به زیبایی و اصلاح طرح لبخند نیز کمک میکند. سایر روش های زیبایی دندان برای بستن فواصل عبارتند از:
•ونیر کامپوزیت
•کامپوزیت دندان ( باندینگ دندان )
چنانچه یک یا تعدادی از دندان های خود را از دست داده اید و فواصل قابل توجهی در لبخند شما ایجاد شده است میتوانید از روش جایگزین دندان مانند ایمپلنت دندان، پروتز یا بریج دندان استفاده کنید. بریج ها ساده ترین و کم هزینه ترین روش جایگزینی دندان ها هستند.
عمل جراحی لثه
همانطور که میدانید لثه ها اطراف تاج دندان را احاطه کرده اند و حتی به صورت جزئی مابین دندان ها قرار دارند. زمانی که بافت لثه دچار تورم شده یا رشد کند، با وارد کردن فشار به دندان ها میتوانند باعث فاصله گرفتنشان شوند. در این حالت فاصله ای مابین دندان ها ایجاد میشود که عمدتا این فاصله با بافت لثه پر شده است. متخصص دندانپزشکی زیبایی و ترمیم دندان ، پس از عمل جراحی روی بافت لثه که توسط متخصص لثه انجام میشود و اقدام به حذف بافت اضافی میکند ، فاصله بین دندانی یا دیاستما را میبندد.
پیشگیری از دیاستما: نحوه پیشگیری از ایجاد فاصله بین دندان ها چگونه است؟
افرادی که با مشکل وجود فاصله بین دندان ها مواجه هستند میتوانند بدون هیچ دغدغه اضافی و به راحتی مشکلشان را حل کنند. از همه مهمتر روش هایی وجود دارد که شما با کمک آن ها میتوانید از بروز این مشکل پیشگیری کنید. در ادامه با برخی از روش های پیشگیری از ایجاد فاصله بین دندان ها آشنا خواهید شد.
•بیماری های لثه شامل التهاب و عفونت بافت لثه هستند که میتوانند باعث ایجاد فواصل بین دندانی شوند پس با مراقبت از لثه مانع از ایجاد دیاستما شوید.
•به کودک خود اجازه مکیدن انگشتش را ندهید و در صورت نیاز از کمک گرفتن جهت ترک عادت دریغ نکنید .
•به کودکان خود نحوه صحیح خوردن مواد غذایی و بلع لقمه ها را آموزش بدهید
•بهداشت دهان و دندان خود را ارتقاء دهید
•هر ۶ ماه یکبار به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.

هر آنچه که باید درباره دندان عقل بدانید!

طبق گفته دندانپزشکان آمریکایی دندان عقل بین سنین ۱۷ الی ۲۵ سالگی رشد می‌کند و پشت دندان‌های آسیاب عقب قرار می‌گیرند تعداد آن‌ها ۴ تا می‌باشد و در هر دو فک بالا و پایین دیده می‌شود. اما رشد این دندان در هر فرد متفاوت است و شاید شما هم جزو آن دسته افرادی هستید که با دندان عقل تان مشکل‌های زیادی دارید پس بهتر است با ما همراه شوید. اگر شما از دندان‌های خود عکس بگیرید و به دندانپزشک مراجعه کنید می‌توانید از نهفته بودن دندان عقل مطلع شوید و بنا بر تشخیص دندانپزشک برای دندان عقل تصمیم گیری نمایید زیرا گاهی اوقات ممکن است دندان عقل نهفته شما به دندان‌های دیگر آسیب برساند بنابراین باید دندان عقل را بکشید و یا جراحی کنید. حالا بهتر می‌توانید درک کنید که چرا برخی دندان عقل را یک دندان دردسر ساز می‌دانند.

چرا بعضی‌ها دندان عقل ندارند

گاهی اوقات ممکن است بین بازه ۱۷ تا ۲۵ سالگی با درد دندان عقل به دندانپزشک مراجعه نمایید و با بررسی دندانپزشک دندان عقل را از لثه خارج نمایید اما اگر دندان عقل شما بعد از سن ۳۰ سالگی دیگر با درد و تورم همراه نبود دیگر نیازی به خارج کردن دندان عقل ندارید. باید بگوییم شاید کشیدن دندان عقل و جراحی آن کمی دردسر داشته باشد اما نکشیدن آن هم می‌تواند دردسرهای بیشتری به همراه داشته باشد. عفونت‌های ایجاد شده توسط دندان عقل می‌تواند به بافت استخوان‌های لثه هم آسیب بزند بنابراین بهتر است تا دیر نشده برای درد دندان عقل خود راه چاره‌ای بیابید.

لازم است بدانید دلیل خارج نکردن دندان عقل می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین لازم است بررسی شود جزو کدام دسته هستید. عده‌ای هستند که دندان عقل دارند ولی این دندان نهفته است و هیچ گاه در نمی‌آید زیرا فضای کافی برای بیرون آمدن را ندارد بنابراین سال‌ها در استخوان فک باقی می‌ماند و هیچ گاه در نمی اید.

گاهی اوقات ممکن است دلیل در نیاوردن دندان عقل ژنتیکی باشد و مربوط به ژن افراد باشد طبق مطالعات انجام شده کسانی که مغز بزرگ‌تری دارند فضای کمتری برای دندان‌های عقل دارند. شاید هم دندان عقل داشته اید و قبلاً آن را کشیده اید و یا جراحی کرده اید و به خاطر نمی‌آورید. به هر حال داشتن یا نداشتن دندان عقل از این سه حالت خارج نمی‌شود.

​

علت درنیامدن دندان عقل

دندان عقل فقط در صورتی باید کشیده شود که علل بالینی داشته باشد و یا به دلیل نهفتگی آن نیاز به جراحی داشته باشد. در برخی مواقع هم کشیدن دندان عقل ضروری نیست و می‌توانید از آن برای عمل جویدن استفاده کنید البته تا زمانی که دچار پوسیدگی نشود و به دندان‌های دیگر آسیبی وارد نکند. اگر فک شما جای دندان عقل را نداشته باشد لازم است برای جراحی دندان عقل و یا کشیدن آن اقدام کنید. همه افراد ۴ دندان عقل دارند که در صورتی خرابی و پوسیدگی لازم است برای برطرف کردن این مشکل به دندانپزشک مراجعه کنید.

گاهی اوقات نکشیدن دندان عقل می‌تواند در زیبایی ظاهری دندان‌هایتان مشکل ایجاد نماید زیرا فشاری که دندان عقل برای بیرون آمدن به دندان‌های دیگر وارد می‌کند ممکن است منجر به کج شدن دندان‌ها شود بنابراین لازم است قبل از درآمدن دندان عقل فضای لثه را بررسی کنید تا در صورت نبود فضای کافی برای بیرون آمدن دندان عقل اقدام به کشیدن و یا جراحی آن نمایید، زیرا این دندان می‌تواند باعث ناهماهنگی و کج شدن دندان‌های شما شود.

رونمایی از پروژه ملی مجازی سازی برنامه درسی دندانپزشکی عمومی

دکتر بهزاد هوشمند درباره جزئیات رونمایی از پروژه ملی مجازی سازی کوریکولوم دندانپزشکی عمومی کشور در بخش نظری اظهار داشت: این بخش از مجازی سازی در راستای استفاده از تکنولوژی نوین آموزشی در سطح دنیا مطرح است.

وی با بیان اینکه مجازی سازی در رشته های علوم پزشکی در برنامه تحول آموزش هدف گذاری شده است، خاطرنشان کرد: در همین راستا دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی تخصصی کشور از حدود ۶ ماه قبل با بهره مندی از کار تیمی بالغ بر ۲۵۰ نفر از اساتید دانشکده های دندانپزشکی سراسر کشور و بهره مندی از توان افراد موثر در انجمن های علمی تخصصی این پروژه را آغاز کردیم و اکنون شاهد بهره برداری از این پروژه هستیم.

دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت ادامه داد: در این پروژه بالغ بر ۱۲ گروه آموزشی شامل ۱۰ گروه بالینی و ۲ گروه علوم پایه مشارکت دارند.

وی با بیان اینکه در ۶ گروه، ۱۰۰ درصد بسته آموزشی، در ۲ گروه ۸۰ تا ۹۰ درصد و در ۲ گروه دیگر ۴۰ تا ۵۰ درصد بسته های آموزشی آماده هستند، خاطرنشان کرد: امیدواریم در یک برنامه زمان بندی شده حداکثر تا ۲ هفته آینده  تمام بسته ها آماده شوند.

هوشمند با اشاره به اینکه اپیدمی کرونا سبب شد تا برخی سیاستگذاری ها تسریع پیدا کند، گفت: امیدوارم با حمایت وزارت بهداشت زیرساخت های لازم صورت گرفته و در بودجه در اختیار آزمایشگاه مجازی قرار گیرد.

وی به فاز ۲ و۳ پروژه اشاره و اظهار کرد: ۲ فاز در پروژه به دروس کارگاهی و آزمایشگاهی مربوط می شود.

دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت با بیان اینکه بحث عدالت آموزشی هم در این پروژه برای ما اهمیت داشت، یادآور شد: در کشور ۴۳ دانشکده دندانپزشکی وجود دارد که بالغ بر ۲۵ دانشکده از نظر سوابق در وضعیتی هستند که نیروی انسانی آنها از بعد هیات علمی با مشکل مواجه هستند.

وی افزود: بنابراین پروژه مجازی سازی در راستای تحقق عدالت آموزشی این امکان را فراهم کرده است که تمام دانشجویان در دانشکده های کشور بتوانند به محتوای آموزشی استاندارد دسترسی پیدا کنند.

هوشمند گفت: امیدواریم این پروژه خروجی بسیار خوبی داشته باشد تا دانشجویان در سراسر کشور بهره کافی را ببرند.

کاهش خطر انتقال کووید ۱۹ در مطب‌های دندان‌پزشکی

آخرین شماره ژورنال پریودنتیکس، نشریه رسمی کالج پرستودنتیست‌های آمریکا، مقاله‌ای را با مضمون راهکارهای کاهش خطر انتقال کووید ۱۹ در مطب‌های دندانپزشکی منتشر کرده که ۲ استاد دندانپزشک ایرانی در نوشتن آن سهیم هستند. دکتر رضا افتخار آشتیانی، استادیار پروتز گروه پروتزهای دندانی و اکلوژن دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی و دکتر امیرعلی زندی نژاد، متخصص دندانپزشکی ترمیمی و دانشیار بخش دندان‌پزشکی جامعه‌نگر دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه A&M تگزاس، دو دندانپزشک نویسنده این مقاله هستند. خلاصه‌ای از این مقاله را در ادامه می‌خوانید.

​

دکتر رضا افتخار آشتیانی

​

دکتر امیرعلی زندی نژاد

شیوه‌های محافظت در برابر بیماری‌های منتقل شده از راه هوا در دندان‌پزشکی

با توجه به شیوع جهانی بیماری‌هایی که می‌توانند از طریق آئروسل‌ها و ذرات موجود در هوا انتقال یابند، ضروری است توجه ویژه‌ای به این موضوع معطوف داریم و آن‌ها را در دستورالعمل‌های کنترل عفونت مطب در نظر بگیریم. اجرایی کردن دستورالعمل‌هایی که در ادامه می‌آیند برای حفظ سلامت مطب‌های دندان‌پزشکی برای تمام بیماران و کارکنان و جلوگیری از بیماری‌های تنفسی ضروری است.

غربالگری از راه دور

غربالگری بیماران با تلفن یا راه‌های ارتباطی اینترنتی قبل از حضور یافتن بیماران در مطب‌ها توصیه می‌شود. این غربالگری شامل سؤال پرسیدن از بیمار درباره علائمی شبیه سرماخوردگی، آنفولانزا یا حتی مشکلات معده و هاضمه و همچنین مسافرت‌های اخیر بیمار است. همچنین توصیه می‌شود بیماران برای ویزیت، به‌تنهایی به مطب دندان‌پزشکی مراجعه کنند و اقلام غیرضروری را به همراه نداشته باشند. گذشته از این باید فاصله مناسبی بین معاینه بیماران وجود داشته باشد تا دندان‌پزشک برای ضدعفونی کردن و تهویه هوا که نقش مؤثری در کاهش آئروسل‌ها دارد فرصت کافی داشته باشد.

تمام عناصر دکوری، تبلیغاتی یا ابزارهای غیرضروری مانند جزوات، مجلات، کتاب‌ها و غیره باید از اتاق انتظار حذف شوند. ناحیه پذیرش باید به طور مرتب ضدعفونی شود و تهویه مناسبی داشته باشد.

ورود بیمار به مطب

تمام بیماران باید قبل از ورود به مطب دندان‌پزشکی پاپوش بپوشند و دست‌هایشان را ضدعفونی کنند. دندان‌پزشک باید قادر باشد سلامت بیمار را بر اساس مشاهدات خود ارزیابی کند و پر کردن یک پرسشنامه در هر جلسه درمانی در این راستا مؤثر خواهد بود. سؤالات باید اطلاعاتی چون «تب داشتن در ۱۴ روز گذشته، کاهش حس چشایی یا بویایی، علائم آنفولانزا، سرفه، دشواری در تنفس، بدن‌درد یا اسهال، سابقه مسافرت به مناطق پرخطر یا ارتباط با افرادی که به‌تازگی به این مناطق سفر کرده‌اند» را بسنجند. با این حال ما باید همیشه این موضوع را در نظر داشته باشیم که ممکن است برخی از افراد که ناقل ویروس هستند علائمی نداشته باشند.

رادیوگراف‌های دندانی

عموماً برای تشخیص بیماری‌های دهان، رادیوگراف‌های داخل دهانی گرفته می‌شود. اگر مقدور بود، سعی کنید از رادیوگرافی‌های خارج دهانی مانند توموگرافی پانورامیک، سی بی سی تی یا نماهای لترال آبلیک استفاده کنید. اگر رادیوگراف‌های داخل دهانی ضروری هستند، بکوشید از دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده مانند پراکسایدها و همچنین از کاورهای دورریختنی برای پیشگیری از آلودگی متقابل استفاده کنید. گذشته از این اتاق رادیوگرافی هم باید تهویه مناسب داشته باشد.

 بهداشت دست‌ها

انتقال غیرمستقیم بیماری‌هایی که از راه هوا منتقل می‌شوند از راه لمس سطوح عفونی، موضوعی ثابت شده است. بنابراین روشن است که شستشوی دست‌ها قبل از معاینه و تماس با بیمار و بعد از لمس کردن ابزار دندان‌پزشکی ضدعفونی نشده، پوست آسیب دیده، خون یا مایعات بدن، ترشحات و دفعیات بدن ضروری است. دندان‌پزشک و سایر اعضاء تیم درمانی باید دست‌هایشان را بنا بر پروتکل «۲ بار قبل/ ۳ بار بعد» بشویند. توصیه می‌شود دست‌ها پس از درآوردن دستکش لاتکس، به دلیل نفوذپذیری آن‌ها شسته شوند. شستن دست‌ها قبل از پوشیدن این دستکش‌ها و بعد از بیرون آوردن آن‌ها حتی قبل از شیوع سارس توصیه شده بود. گذشته از این بهتر است تیم دندان‌پزشکی حین کار از پوشیدن زیورآلات یا ساعت خودداری کنند.

تجهیزات محافظت فردی

استفاده‌ی صحیح از تجهیزات محافظت فردی (PPE) نقش کلیدی در محافظت بیمار و کارکنان در مقابل کووید ۱۹ دارد. برای افرادی مانند کارکنان مطب که به طور مستقیم با بیمار سر و کار ندارند ماسک جراحی توصیه می‌شود؛ اما دستیاری که در صندلی کناری بیمار می‌نشیند باید از ماسک N95 استفاده کند. همچنین در ترتیب پوشیدن و درآوردن این تجهیزات هم باید دقت صورت گیرد. ترتیب پوشیدن آن‌ها به این صورت است: شستن دست‌ها، پوشیدن گان، ماسک، کلاه اسکراب، شیلد صورت و دستکش جراحی.
ترتیب خارج کردن آن‌ها هم به این صورت است: دستکش‌های جراحی، شیلد صورت، کلاه اسکراب و ماسک و در نهایت گان و سپس شستن دست‌ها.
با توجه به کمبود PPE، شاید استفاده چند باره از این تجهیزات ضروری باشد. برای استفاده دوباره از ماسک‌های N95، اشعه پرقدرت ماوراءبنفش ضد باکتری با طول‌موج کوتاه (UVGI) با طول‌موج ۲۵۴ نانومتر برای زدودن ویروس‌ها توصیه می‌شود که البته کار با این اشعه نیاز به ملاحظات خاص دارد.

دهان‌شویه‌های ضد میکروب

شستن دهان با دهان‌شویه قبل از درمان دندان‌پزشکی تعداد میکروارگانیسم‌های داخل دهان را کاهش می‌دهد. کلرهگزیدین معمولاً به این منظور توصیه می‌شود؛ اما در مقابل کروناویروس اثربخشی ندارد. دهان‌شویه‌های اکسید کننده مانند هیدروژن پراکسید ۱ درصد، ​​ستیل پیریدینیوم کلرید یا پوویدون ۱ دهم درصد تا ۵ صدم درصد برای محافظت در برابر کروناویروس توصیه می‌شوند. پوویدون یوداین را می‌توان تا غلظت ۲ و نیم درصد بدون هیچ ضرری برای شستشوی داخل دهان استفاده کرد و اگر دهان ۱۵ ثانیه با آن شستشو داده شود به سرعت کروناویروس را از بین می‌برد.

کاهش آئروسل‌های موجود در هوا

راه‌های مختلفی برای کاهش ذرات معلق موجود در هوای مطب‌های دندان‌پزشکی وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
متوقف کردن یا کنار گذاشتن تکنیک‌هایی که این ذرات را به وجود می‌آورند؛ مانند کاهش استفاده از سرنگ سه‌طرفه؛ استفاده از دستگاه مکنده که البته هر روز باید ضدعفونی شود؛ کاهش تعداد کارکنان در اتاق معاینه و به کار گرفتن یک دستیار آموزش دیده و استفاده از رابردم.

ابزار دندان‌پزشکی با سرعت بالا

از آنجا که در درمان‌های دندان‌پزشکی، دمای محلی که ترمیم می‌شود بالا می‌رود، خنک کردن آن با آب ضروری است که این خود سبب ایجاد آئروسل‌ها می‌شود. برخی از مقالات، استفاده از مایعات ضدعفونی‌کننده را به جای آب به این منظور توصیه می‌کنند که می‌تواند سبب ضدعفونی کردن آب یونیت هم بشود. استفاده از CPC 1 دهم درصد با توجه به خاصیت ضدعفونی‌کنندگی آن و بی‌تأثیری بر باندینگ و ادزیو توصیه می‌شود.

تهویه هوا

اگرچه به کار گرفتن راهنماهای ذکر شده در کنترل ذرات معلق در هوا مؤثر است؛ اما نمی‌تواند آن‌ها را کاملاً از محیط بزداید.
برای تهویه هوای مطب‌های دندان‌پزشکی راه‌های مختلفی وجود دارد که شامل استفاده از فیلتر HEPA، استفاده از فن‌های قوی یا صنعتی که البته خطر پخش کردن ذرات عفونی را به همراه دارند، استفاده از لامپ‌های یو وی بعد از رفتن هر بیمار، اتاق فشار منفی، اسپری‌های ضدویروسی مانند اسپری‌های نانوسیلور هستند.