مراجعه به دندانپزشک ممکن است یک پدیده نسبتاً مدرن باشد ، اما آیا می دانید که مردم از حدود 500قبل از میلاد از آن استفاده می کنند.
در آن زمان یونانیان باستان برای تمیز کردن دندان های خود از مخلوطی که حاوی زنگار آهن و پودر مرجان بود استفاده می کردند. در ضمن مسواک ها دسته هایی از شاخه های درخت بودند که مردم به جویدن آنها می پرداختند.
خوشبختانه ، مراقبت از دندان از آن زمان پیشرفت کرده است ، و اکنون ما ابزارهای مختلفی را در اختیار داریم تا به ما در مراقبت از دندان های خودمان کمک کنند. شما برای کمک به غذا خوردن ، روزانه به دندان های خود وابسته هستید و اعتماد می کنید.
داشتن اطلاعات بیشتری در مورد دانستنی های دندان و اینکه چگونه رفتارهای شما بر سلامت دندان ها تأثیر می گذارد می تواند به شما در مراقبت بهتر کمک کند و باعث شود لبخندهای طولانی را در آینده حفظ کنید.
دندان های شما مانند اثر انگشت شما می باشند: آنها منحصر به شما هستند. به همین دلیل است که گاهی اوقات از پرونده های دندانپزشکی برای شناسایی بقایای انسانی استفاده می شود. حتی دوقلوهای یکسان هم دندانهای یکسان ندارند.
واقعیت : زبان شما همچنین “اثر زبان” منحصر به فرد دارد.(درست مانند اثر انگشت)
حدود یک سوم هر دندان در زیر لثه شما قرار دارد. به همین دلیل سالم نگه داشتن لثه ها به همان اندازه مهم است که اطمینان حاصل کنید که از دندان های خود به خوبی مراقبت میکنید. لثه های شما باید همیشه به رنگ صورتی و محکم (سفت) باشد.
از دندان های جلوی خود تا پشت دهان ، هشت دندان دارید (دندانهای جلویی) علاوه بر این چهار دندان نیش ، هشت پرمولر(دندان آسیای کوچک) و 12 تا دندان آسیا هم وجود دارد.
مینا بیرونی ترین لایه دندان شماست. مانند یک پوسته سخت ، هدف اصلی آن محافظت از بقیه دندان است. مینا بیشتر مانند استخوانهای شما از کلسیم و فسفات ساخته شده است ، اما به دلیل پروتئین های خاص و بلوریت هایی (crystallites) که آن را تشکیل می دهند قوی تر است.
حتی اگر مینا برای محافظت از دندان های شما وجود دارد ، مینای دندان هنوز می تواند سوراخ ریز یا ترک خوردگی داشته باشد و از پوسیدگی نیز در امان نیست.
قندها و اسیدها مانند آنهایی که در نوشابه ها یافت می شوند با باکتری های موجود در دهان شما ارتباط برقرار می کنند و به مینای دندان شما حمله می کنند که این نشانگر شروع پوسیدگی دندان ها است.
نوشیدنی های نوشابه به ویژه هنگامی که اغلب آنها را می نوشید ، یا به آرامی در طول روز ، آسیب می بینند.
این فقط لکه قهوه ای نیست که مهم است. مینای دندان تا حدودی مسئولیت ظاهر سفید دندان شماست و با پوسیدگی ، دندانهای شما ممکن است شروع به زرد شدن کنند. پوسیدگی مینا همچنین می تواند مقصر هر احساس درد باشد.
دانستنی های دندان و کسب اطلاعات کافی و مراجعه به دندان پزشک در کنار مراقبت روزانه از دهان و دندان نقش موثری در کاهش مشکلات این عضو مهم بدن خواهد داشت.
لمینت دندان ها و زیبا سازی لبخند با لمینت سرامیکی درمانی بسیار رایج در دنیای امروزی است و افراد زیادی متقاضی این درمان هستند. به همین علت بر تعداد دندانپزشک هایی که این خدمات را ارائه میدهند روز به روز افزوده میشود.
لمینت دندانها تأثیر قابل توجهی بر زیبایی دندانها و لبخند و در برخی موارد اعتماد به نفس افراد میگذارد و حتی ممکن است رخدادهای خوبی برای آنها شکل دهد. اما هنگامی که درمان به درستی انجام نمیشود نتایج آن برای بیمار و دندانپزشک، دلسرد کننده و مأیوس کننده است.
لمینت دندانها یکی از درمانهای چالش برانگیز است که در آن باید زیبایی و عملکرد و همچنین سلامت دندان در نظر گرفته شود. معمولاً برای لمینت چندین دندان در نظر گرفته میشوند. معمولاً هدف از این کار بهبود رنگ و زیبایی دندانها است اما ممکن است اهداف ترمیمی نیز پشت این درمان وجود داشته باشد. در هر صورت لمینت باید هماهنگی کامل با لثه و بافتهای نرم دیگر داشته باشد و اختلالی در جویدن غذا، تلفظ حروف و اصوات و بهداشت دهان ایجاد نکند.
بیماری لثه مربوط به التهاب لثه ها است که این التهاب می تواند به تدریج پیشرفت کرده و استخوان اطراف دندان که وظیفه نگه داشتن دندان را در محل بر عهده دارد، تحت تاثیر قرار دهد. این التهاب لثه در نتیجه عملکرد باکتری های موجود در پلاک دندان که یک سطح بی رنگ و چسبنده تشکیل شده بر روی دندان ها است، ایجاد می شود.
بیماری لثه مربوط به التهاب لثه ها است که این التهاب می تواند به تدریج پیشرفت کرده و استخوان اطراف دندان که وظیفه نگه داشتن دندان را در محل بر عهده دارد، تحت تاثیر قرار دهد. این التهاب لثه در نتیجه عملکرد باکتری های موجود در پلاک دندان که یک سطح بی رنگ و چسبنده تشکیل شده بر روی دندان ها است، ایجاد می شود. اگر دندان ها به صورت روزانه با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن تمیز نشوند، امکان تشکیل پلاک وجود دارد و باکتری های موجود در پلاک دندان نه تنها بر دندان ها تاثیر می گذارند، بلکه علاوه بر این می توانند بر بافت لثه ها و استخوان نگهدارنده دندان ها نیز تاثیر مخرب داشته باشند و باعث تحلیل لثه شوند. به این ترتیب و به دلیل تحلیل تدریجی استخوان احاطه کننده ریشه دندان، احتمال لق شدن دندان ها در دهان وجود دارد و ممکن است لازم باشد دندان توسط دندان پزشک کشیده شود.
علائم
بیماری لثه می تواند در هر سنی ایجاد شود، اما احتمال ابتلا به این بیماری در بین افراد بزرگسال بیشتر است. اگر این بیماری در مراحل اولیه آن تشخیص داده شود، بیماری های لثه را می توان با مراجعه به دندان پزشک درمان کرد. اگر شما با علائم زیر مواجه شدید لازم است به منظور درمان بیماری لثه به دندانپزشک مراجعه کنید:
التهاب لثه، تورم یا حساس شدن آنها.
در زمان مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خونریزی لثه وجود داشته باشد.
دندان ها به خاطر تحلیل لثه ها بلندتر از حالت عادی به نظر برسند.
لثه ها از روی دندان ها جدا شده یا کنار بروند.
ایجاد تغییر در وضعیت قرارگیری دندان ها در کنار یکدیگر در زمان جویدن یا گاز گرفتن مواد غذایی.
خارج شدن چرک از بین دندان ها و لثه ها.
بوی بد مداوم دهان یا وجود مزه بد در دهان.
علت
بیماری لثه می تواند در نتیجه تعدادی از عوامل برای فرد ایجاد شود، اما عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان رایج ترین علت ابتلا به این بیماری است. رعایت نکردن مناسب بهداشت دهان همچون عدم مسواک زدن مناسب یا منظم می تواند باعث ایجاد پلاک بر روی دندان ها شود، چرا که دهان مملو از باکتری ها است که با ترکیب آنها با ذرات غذایی کوچک و بزاق امکان تشکیل یک لایه از پلاک بر روی دندان ها وجود دارد. هنگامی که این پلاک ها در معرض مواد غذایی و نوشیدنی های دارای سطح بالای کربوهیدرات (مواد غذایی شیرین یا حاوی نشاسته) قرار بگیرند، این کربوهیدرات ها به انرژی مورد نیاز برای فعالیت باکتری ها تبدیل می شود و به این ترتیب در دهان اسید ترشح خواهد شد. با گذشت زمان اسید ترشح شده در پلاک ها باعث از بین رفتن سطح دندان و ایجاد پوسیدگی می شود. علاوه بر این باکتری های موجود در پلاک ها می توانند باعث ایجاد آسیب به لثه ها شوند و باعث التهاب و در مواردی عفونت لثه شود. امکان پاک کردن پلاک ها به سادگی با استفاده از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان ها وجود دارد، اما این پلاک ها می توانند به تدریج سفت شده و در صورت پاک نشدن تبدیل به ماده ای به نام جرم شوند. جرم لایه ای است که محکم تر از پلاک به دندان می چسبد و امکان پاک کردن آن فقط با مراجعه به دندان پزشک وجود دارد.
در عمل بیماری لثه سه مرحله اصلی دارد
ژنژیویت یا التهاب لثه: ژنژیویت اولین مرحله از بیماری لثه است که با التهاب لثه ها به خاطر پلاک های تجمع یافته در مجاورت لثه همراه است. اگر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه نتواند باعث حذف پلاک روی دندان شود، به واسطه فعالیت باکتری های موجود در پلاک های دندانی، احتمال ابتلا به بیماری لثه (ژنژیویت یا التهاب لثه) وجود دارد. در این زمان شما ممکن است با خونریزی لثه ها در زمان مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مواجه شوید. در مراحل اولیه بیماری لثه، امکان بازیابی آسیب وارد شده وجود دارد و در این مرحله از بیماری استخوان و بافت نگه دارنده دندان هنوز تحت تاثیر قرار نگرفته است.
پریودنتیت: در این مرحله، استخوان اطراف دندان و فیبرهای نگهدارنده آن به صورت غیر قابل برگشت دچار آسیب می شوند. در این زمان ممکن است تشکیل پاکت (حفرات کیسه مانند بین دندان و لثه) در زیر خط لثه شروع شود و این پاکت ها محل گیر افتادن غذا و مواد باقیمانده در دهان است که گاهی می تواند باعث عفونت لثه شود. در صورت مشاهده این مشکل استفاده از روش درمانی مناسب توسط دندانپزشک و بهبود وضعیت بهداشت دهان و دندان در منزل معمولاً می تواند از بدتر شدن بیماری لثه جلوگیری کند.
پریودنتیت پیشرفته: پریودنتیت پیشرفته آخرین مرحله از بیماری لثه است که در آن فیبرها و استخوان نگهدارنده دندان ها تخریب می شوند و این تخریب می تواند باعث سست شدن دندان ها یا حرکت آنها در دهان شود. این مشکل می تواند بر وضعیت گاز گرفتن دندان ها تاثیر گذارد و اگر نتوان با استفاده از روش های درمان پیشرفته دندان ها را نجات داد، ممکن است نیاز به کشیدن دندان وجود داشته باشد
عوامل متعددی وجود دارد که می تواند فرد را در معرض ابتلا به بیماری لثه قرار دهد.برخی از این عوامل به شرح زیر می باشند:
بهداشت نامناسب دهان
تغذیه بد
کشیدن سیگار
بالا رفتن سن
عوامل ژنتیکی
تغییرات هورمونی
برخی از داروها
استرس
عفونت های ویروسی و قارچی
بیماریهای سیستمیک (مانند دیابت)
بیماریهایی که ایمنی فرد را کاهش می دهند (مانند ایدز)
بارداری
درمان های ارتودنسی
پیشگیری و درمان بیماری لثه
مسواک کردن مرتب و به روش صحیح، همان گونه که باعث سلامت دندان ها می شود،سلامت لثه ها را نیز تأمین می کند. برخلاف تصور برخی از مردم که با شروع بیماری لثه و خون ریزی از آن در هنگام مسواک کردن،استفاده از مسواک را ترک می کنند،باید گفت در این هنگام مسواک کردن را بایستی بادقت و توجه بیشتری انجام داد. حتی لازم است تعداد دفعات مسواک کردن را ببیشتر کرد. معمولا در خیلی از موارد مسواک کردن صحیح باعث بهبود بیماری لثه می شود همین طور استفاده از نخ دندان در سلامت لثه ها بسیار مفید است زیرا پلاک میکروبی در نواحی بین دندانی تجمع بیشتری دارد و برداشتن آنها توسط نخ دندان،به سالم ماندن لثه ها کمک می کند. استفاده از دهان شویه آب نمک ( نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده سرد شده ) همراه با ماساژ لثه ها نیز مؤثر می باشد. اگر بر روی دندانها جرم تشکیل شده باشد، لازم است حتماً دندان ها جرم گیری شوند. برخی از مردم جرم گیری را برای مینای دندان مضر می دانند . ولی برخلاف تصور آنها،جرم گیری نه تنها برای دندان ضرری ندارد، بلکه برداشتن مواد خشن و پلاک میکروبی از سطح دندان ، به سلامت لثه ها نیز کمک می کند.
اصله بین دندان ها چگونه با ارتودنسی درمان میشود؟
دیاستما یا (Diastema) به ایجاد فاصله یا گپ بین دندان ها اشاره دارد و میتواند بین دو دندان یا بین تمام دندان ها وجود داشته باشد. مهمترین معضل در خصوص فاصله بین دندان ها بر هم خوردن طرح لبخند، مشکل در جویدن غذا و دشواری در ادای کلمات به شکل صحیح است. چنانچه دیاستما در دندان های جلو ایجاد شده باشد زیبایی لبخند را بیشتر به خطر میاندازد و درمان یا اصلاح آن با ارتودنسی و لمینیت دندان و … در اولویت قرار میگیرد. ادامه این مقاله را بخوانید تا با علل، نحوه درمان یا اصلاح و روش های پیشگیری از دیاستما آشنا شوید. چنانچه شما هم بین دندان هایتان فاصله افتاده خواندن این مقاله به شما توصیه میشود.
علل دیاستما: علت ایجاد فاصله بین دندان چیست؟
دیاستما مشکل شایعی است که معمولا طیف وسیعی از عوامل باعث ایجاد آن میشوند. اما به طور کلی دو عامل اصلی میتوانند در شکل گیری فاصله بین دندان نقش داشته باشند:
•شکل و اندازه دندان ها
•شکل و سایز استخوان فکین
سایر علل دیاستما عبارتند از:
اندازه غیر طبیعی دندان و فک
زمانی که دندان های یک شخص کوچکتر از حد طبیعی باشند طبیعی است که ما بین آن ها فاصله قابل توجهی وجود داشته باشد. و زمانی که فک بزرگتر از حالت عادی باشد نیز به طور مشابه فواصل زیادی بین دندان ها به وجود می آید. هر دو مشکل ذکر شده میتواند مستقیما ناشی از مسائل ژنتیکی باشد. پس به نوعی میتوان دیاستما را یک مشکل ارثی و ژنتیکی دانست
عادات نامناسب تغذیه ای یا دهانی
عادات نامناسب دهانی چه در کودکان و چه در بزرگسالان میتواند باعث ایجاد فاصله بین دندان ها شود. کودکانی که اغلب اوقات و به کرات انگشتان خود را میمکند به شدت در معرض انواع مشکلات ارتودنسی و ایجاد فاصله یا دیاستما بین دندانی هستند
رفلکس بلع اشتباه
ریفلاکس یا رفلاکس بلع، اشاره به نحوه قورت دادن مواد غذایی یا بلع هر چیزی دارد. رفلاکس بلع طبیعی، به گونه ای است که حین قورت دادن ، زبان را به سقف دهان میچسبانیم. اما در رفلاکس اشتباه، ما به جای کام ، زبان را به دندان های جلویی میزنیم که آن هم ممکن است باعث ایجاد فاصله بین دندان ها شود گرچه اغلب آن را معلول فواصل دندانی میدانند و نه علت اولیه ایجاد این مشکل .
بیماری لثه
انواع بیماری لثه شامل پریودنتیت میتوانند در شکل گیری دیاستما نقش داشته باشند. در این بیماری ها بافت لثه عفونی شده و اگر این عفونت برطرف نشود بافت لثه تحلیل رفته و نه تنها ریشه دندان در معرض دید قرار میگیرد که بین دندان ها نیز فاصله می افتد.
پریودنتیت میتواند به لق شدن دندان، افتادن آن و سرانجام ایجاد فاصله بیش از حد بین دندان ها منجر شود. علائم بیماری های لثه میتواند شامل قرمزی و متورم شدن لثه، لق شدن دندان ها، و خونریزی از بافت لثه باشد.درمان دیاستما: چگونه فاصله بین دندان ها را ببندیم؟
برای بستن فواصل بین دندانی همه چیز به میزان و اندازه فاصله ها دارد. گاهی اوقات فواصل آنقدر کم هستند که نیازی به بستن آن ها نیست. و برعکس گاهی به دلیل زیاد بودن فاصله ها نیاز است که یک روش اصلاح دندانپزشکی برای بستن این فاصله ها در نظر گرفته شود. در ادامه با انواع روش های بستن این فواصل آشنا خواهید شد.
درمان ارتودنسی برای بستن فواصل یا دیاستما
درمان ارتودنسی از مهمترین روش های بستن دیاستما است. این مشکل را متخصص ارتودنسی با کمک انواع دستگاه های ارتودنسی دندانها برطرف میکند. رایجترین دستگاه برای اصلاح دیاستما ارتودنسی ثابت فلزی است ، همچنین میتوان با ارتودنسی نامرئی و گاهی پلاک های شفاف ارتودنسی آن را اصلاح کرد.
اگر برای بستن فواصل نمیخواهید از بریس کمک بگیرید به متخصص ارتودنسی خودتان بگویید از روش های دیگر برای این منظور استفاده کند زیرا آن ها با تمام روش های درمان و اصلاح دیاستما آشنا هستند
روکش ها و ونیرهای دندانی
استفاده از روکش های دندان بهترین روش برای پنهان کردن فواصل یا ترمیم ظاهری آن ها است. روکش های دندانی و یا ونیر ها به طور گسترده در حوزه دندانپزشکی زیبایی و ترمیم دندان بکار برده میشوند. مهمترین ونیر دندانی لمینت سرامیکی دندان است که علاوه بر برطرف کردن مشکل ، به زیبایی و اصلاح طرح لبخند نیز کمک میکند. سایر روش های زیبایی دندان برای بستن فواصل عبارتند از:
•ونیر کامپوزیت
•کامپوزیت دندان ( باندینگ دندان )
چنانچه یک یا تعدادی از دندان های خود را از دست داده اید و فواصل قابل توجهی در لبخند شما ایجاد شده است میتوانید از روش جایگزین دندان مانند ایمپلنت دندان، پروتز یا بریج دندان استفاده کنید. بریج ها ساده ترین و کم هزینه ترین روش جایگزینی دندان ها هستند.
عمل جراحی لثه
همانطور که میدانید لثه ها اطراف تاج دندان را احاطه کرده اند و حتی به صورت جزئی مابین دندان ها قرار دارند. زمانی که بافت لثه دچار تورم شده یا رشد کند، با وارد کردن فشار به دندان ها میتوانند باعث فاصله گرفتنشان شوند. در این حالت فاصله ای مابین دندان ها ایجاد میشود که عمدتا این فاصله با بافت لثه پر شده است. متخصص دندانپزشکی زیبایی و ترمیم دندان ، پس از عمل جراحی روی بافت لثه که توسط متخصص لثه انجام میشود و اقدام به حذف بافت اضافی میکند ، فاصله بین دندانی یا دیاستما را میبندد.
پیشگیری از دیاستما: نحوه پیشگیری از ایجاد فاصله بین دندان ها چگونه است؟
افرادی که با مشکل وجود فاصله بین دندان ها مواجه هستند میتوانند بدون هیچ دغدغه اضافی و به راحتی مشکلشان را حل کنند. از همه مهمتر روش هایی وجود دارد که شما با کمک آن ها میتوانید از بروز این مشکل پیشگیری کنید. در ادامه با برخی از روش های پیشگیری از ایجاد فاصله بین دندان ها آشنا خواهید شد.
•بیماری های لثه شامل التهاب و عفونت بافت لثه هستند که میتوانند باعث ایجاد فواصل بین دندانی شوند پس با مراقبت از لثه مانع از ایجاد دیاستما شوید.
•به کودک خود اجازه مکیدن انگشتش را ندهید و در صورت نیاز از کمک گرفتن جهت ترک عادت دریغ نکنید .
•به کودکان خود نحوه صحیح خوردن مواد غذایی و بلع لقمه ها را آموزش بدهید
•بهداشت دهان و دندان خود را ارتقاء دهید
•هر ۶ ماه یکبار به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.