تاثیر دخانیات بر سلامت دهان و دندان

مراجعه به دندانپزشک ممکن است یک پدیده نسبتاً مدرن باشد ، اما آیا می دانید که مردم از حدود 500قبل از میلاد از آن  استفاده می کنند.

 در آن زمان یونانیان باستان برای تمیز کردن دندان های خود از مخلوطی که حاوی زنگار آهن و پودر مرجان بود استفاده می کردند. در ضمن مسواک ها دسته هایی از شاخه های درخت بودند که مردم به جویدن آنها می پرداختند.

خوشبختانه ، مراقبت از دندان از آن زمان پیشرفت کرده است ، و اکنون ما ابزارهای مختلفی را در اختیار داریم تا به ما در مراقبت از دندان های خودمان کمک کنند. شما برای کمک به غذا خوردن ، روزانه به دندان های خود وابسته هستید و اعتماد می کنید.

داشتن اطلاعات  بیشتری در مورد دانستنی های دندان و اینکه چگونه رفتارهای شما بر سلامت دندان ها تأثیر می گذارد می تواند به شما در مراقبت بهتر کمک کند و باعث شود لبخندهای طولانی را در آینده حفظ کنید.

دندان ها منحصر به فرد هستند

دندان های شما مانند اثر انگشت شما می باشند: آنها منحصر به  شما هستند. به همین دلیل است که گاهی اوقات از پرونده های دندانپزشکی برای شناسایی بقایای انسانی استفاده می شود. حتی دوقلوهای یکسان هم دندانهای یکسان ندارند.

واقعیت : زبان شما همچنین “اثر زبان” منحصر به فرد دارد.(درست مانند اثر انگشت)

آنها کمی شبیه کوه یخ هستند

حدود یک سوم هر دندان در زیر لثه شما قرار دارد. به همین دلیل سالم نگه داشتن لثه ها به همان اندازه مهم است که اطمینان حاصل کنید که از دندان های خود به خوبی مراقبت میکنید. لثه های شما باید همیشه به رنگ صورتی و محکم (سفت) باشد.

 شما 32 تا از آنها را دارید

 از دندان های جلوی خود تا پشت دهان ، هشت دندان دارید (دندانهای جلویی) علاوه بر این  چهار دندان نیش ، هشت پرمولر(دندان آسیای کوچک) و 12 تا دندان آسیا هم وجود دارد.

مینای دندان سخت ترین قسمت بدن شماست

مینا بیرونی ترین لایه دندان شماست. مانند یک پوسته سخت ، هدف اصلی آن محافظت از بقیه دندان  است. مینا بیشتر مانند استخوانهای شما از کلسیم و فسفات ساخته شده است ، اما به دلیل پروتئین های خاص و بلوریت هایی (crystallites) که آن را تشکیل می دهند قوی تر است.

دندان ها شکست ناپذیر و خراب نشدنی نیستند

حتی اگر مینا برای محافظت از دندان های شما وجود دارد ، مینای دندان هنوز می تواند سوراخ ریز یا ترک خوردگی داشته باشد و از پوسیدگی نیز در امان نیست.

 قندها و اسیدها مانند آنهایی که در نوشابه ها یافت می شوند با باکتری های موجود در دهان شما ارتباط برقرار می کنند و به مینای دندان شما حمله می کنند که این نشانگر شروع پوسیدگی دندان ها است.

 نوشیدنی های نوشابه به ویژه هنگامی که اغلب آنها را می نوشید ، یا به آرامی در طول روز ، آسیب می بینند.

رنگ زرد به معنی پوسیدگی است.

این فقط لکه قهوه ای نیست که مهم است. مینای دندان تا حدودی مسئولیت ظاهر سفید دندان شماست و با پوسیدگی ، دندانهای شما ممکن است شروع به زرد شدن کنند. پوسیدگی مینا همچنین می تواند مقصر هر احساس درد باشد.

دانستنی های دندان و کسب اطلاعات کافی و مراجعه به دندان پزشک در کنار مراقبت روزانه از دهان و دندان نقش موثری در کاهش مشکلات این عضو مهم بدن خواهد داشت.

بیماری های لثه

بیماری لثه مربوط به التهاب لثه ها است که این التهاب می تواند به تدریج پیشرفت کرده و استخوان اطراف دندان که وظیفه نگه داشتن دندان را در محل بر عهده دارد، تحت تاثیر قرار دهد. این التهاب لثه در نتیجه عملکرد باکتری های موجود در پلاک دندان که یک سطح بی رنگ و چسبنده تشکیل شده بر روی دندان ها است، ایجاد می شود.

بیماری لثه

بیماری لثه مربوط به التهاب لثه ها است که این التهاب می تواند به تدریج پیشرفت کرده و استخوان اطراف دندان که وظیفه نگه داشتن دندان را در محل بر عهده دارد، تحت تاثیر قرار دهد. این التهاب لثه در نتیجه عملکرد باکتری های موجود در پلاک دندان که یک سطح بی رنگ و چسبنده تشکیل شده بر روی دندان ها است، ایجاد می شود. اگر دندان ها به صورت روزانه با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن تمیز نشوند، امکان تشکیل پلاک وجود دارد و باکتری های موجود در پلاک دندان نه تنها بر دندان ها تاثیر می گذارند، بلکه علاوه بر این می توانند بر بافت لثه ها و استخوان نگهدارنده دندان ها نیز تاثیر مخرب داشته باشند و باعث تحلیل لثه شوند. به این ترتیب و به دلیل تحلیل تدریجی استخوان احاطه کننده ریشه دندان، احتمال لق شدن دندان ها در دهان وجود دارد و ممکن است لازم باشد دندان توسط دندان پزشک کشیده شود.

علائم

بیماری لثه می تواند در هر سنی ایجاد شود، اما احتمال ابتلا به این بیماری در بین افراد بزرگسال بیشتر است. اگر این بیماری در مراحل اولیه آن تشخیص داده شود، بیماری های لثه را می توان با مراجعه به دندان پزشک درمان کرد. اگر شما با علائم زیر مواجه شدید لازم است به منظور درمان بیماری لثه به دندانپزشک مراجعه کنید:

    التهاب لثه، تورم  یا حساس شدن آنها.
    در زمان مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خونریزی لثه وجود داشته باشد.
    دندان ها به خاطر تحلیل لثه ها بلندتر از حالت عادی به نظر برسند.
    لثه ها از روی دندان ها جدا شده یا کنار بروند.
    ایجاد تغییر در وضعیت قرارگیری دندان ها در کنار یکدیگر در زمان جویدن یا گاز گرفتن مواد غذایی.
    خارج شدن چرک از بین دندان ها و لثه ها.
    بوی بد مداوم دهان یا وجود مزه بد در دهان.

علت

بیماری لثه می تواند در نتیجه تعدادی از عوامل برای فرد ایجاد شود، اما عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان رایج ترین علت ابتلا به این بیماری است. رعایت نکردن مناسب بهداشت دهان همچون عدم مسواک زدن مناسب یا منظم می تواند باعث ایجاد پلاک بر روی دندان ها شود، چرا که دهان مملو از باکتری ها است که با ترکیب آنها با ذرات غذایی کوچک و بزاق امکان تشکیل یک لایه از پلاک بر روی دندان ها وجود دارد. هنگامی که این پلاک ها در معرض مواد غذایی و نوشیدنی های دارای سطح بالای کربوهیدرات (مواد غذایی شیرین یا حاوی نشاسته) قرار بگیرند، این کربوهیدرات ها به انرژی مورد نیاز برای فعالیت باکتری ها تبدیل می شود و به این ترتیب در دهان اسید ترشح خواهد شد. با گذشت زمان اسید ترشح شده در پلاک ها باعث از بین رفتن سطح دندان و ایجاد پوسیدگی می شود. علاوه بر این باکتری های موجود در پلاک ها می توانند باعث ایجاد آسیب به لثه ها شوند و باعث التهاب و در مواردی عفونت لثه شود. امکان پاک کردن پلاک ها به سادگی با استفاده از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان ها وجود دارد، اما این پلاک ها می توانند به تدریج سفت شده و در صورت پاک نشدن تبدیل به ماده ای به نام جرم شوند. جرم لایه ای است که محکم تر از پلاک به دندان می چسبد و امکان پاک کردن آن فقط با مراجعه به دندان پزشک وجود دارد.

 

در عمل بیماری لثه سه مرحله اصلی دارد

    ژنژیویت یا التهاب لثه: ژنژیویت اولین مرحله از بیماری لثه است که با التهاب لثه ها به خاطر پلاک های تجمع یافته در مجاورت لثه همراه است. اگر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه نتواند باعث حذف پلاک روی دندان شود،  به واسطه فعالیت باکتری های موجود در پلاک های دندانی، احتمال ابتلا به بیماری لثه (ژنژیویت یا التهاب لثه) وجود دارد. در این زمان شما ممکن است با خونریزی لثه ها در زمان مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مواجه شوید. در مراحل اولیه بیماری لثه، امکان بازیابی آسیب وارد شده وجود دارد و در این مرحله از بیماری استخوان و بافت نگه دارنده دندان هنوز تحت تاثیر قرار نگرفته است.

   پریودنتیت: در این مرحله، استخوان اطراف دندان و فیبرهای نگهدارنده آن به صورت غیر قابل برگشت دچار آسیب می شوند. در این زمان ممکن است تشکیل پاکت (حفرات کیسه مانند بین دندان و لثه) در زیر خط لثه شروع شود و این پاکت ها محل گیر افتادن غذا و مواد باقیمانده در دهان است که گاهی می تواند باعث عفونت لثه شود. در صورت مشاهده این مشکل استفاده از روش درمانی مناسب توسط دندانپزشک و بهبود وضعیت بهداشت دهان و دندان در منزل معمولاً می تواند از بدتر شدن بیماری لثه جلوگیری کند.

    پریودنتیت پیشرفته: پریودنتیت پیشرفته آخرین مرحله از بیماری لثه است که در آن فیبرها و استخوان نگهدارنده دندان ها تخریب می شوند و این تخریب می تواند باعث سست شدن دندان ها یا حرکت آنها در دهان شود. این مشکل می تواند بر وضعیت گاز گرفتن دندان ها تاثیر گذارد و اگر نتوان با استفاده از روش های درمان پیشرفته دندان ها را نجات داد، ممکن است نیاز به کشیدن دندان وجود داشته باشد

 عوامل متعددی وجود دارد که می تواند فرد را در معرض ابتلا به بیماری لثه قرار دهد.برخی از این عوامل به شرح زیر می باشند:

    بهداشت نامناسب دهان
    تغذیه بد
    کشیدن سیگار
    بالا رفتن سن
    عوامل ژنتیکی
    تغییرات هورمونی
    برخی از داروها
    استرس
    عفونت های ویروسی و قارچی
    بیماریهای سیستمیک (مانند دیابت)
    بیماریهایی که ایمنی فرد را کاهش می دهند (مانند ایدز)
    بارداری
    درمان های ارتودنسی

پیشگیری و درمان بیماری لثه
     مسواک کردن مرتب و به روش صحیح،‌ همان گونه که باعث سلامت دندان ها می شود،‌سلامت لثه ها را نیز تأمین می کند. برخلاف تصور برخی از مردم که با شروع بیماری لثه و خون ریزی از آن در هنگام مسواک کردن،‌استفاده از مسواک را ترک می کنند،‌باید گفت در این هنگام مسواک کردن را بایستی بادقت و توجه بیشتری انجام داد. حتی لازم است تعداد دفعات مسواک کردن را ببیشتر کرد. معمولا در خیلی از موارد مسواک کردن صحیح باعث بهبود بیماری لثه می شود همین طور استفاده از نخ دندان در سلامت لثه ها بسیار مفید است زیرا پلاک میکروبی در نواحی بین دندانی تجمع بیشتری دارد و برداشتن آنها توسط نخ دندان،‌به سالم ماندن لثه ها کمک می کند. استفاده از دهان شویه آب نمک ( نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده سرد شده ) همراه با ماساژ لثه ها نیز مؤثر می باشد. اگر بر روی دندانها جرم تشکیل شده باشد، لازم است حتماً دندان ها جرم گیری شوند. برخی از مردم جرم گیری را برای مینای دندان مضر می دانند . ولی برخلاف تصور آنها،‌جرم گیری نه تنها برای دندان ضرری ندارد، بلکه برداشتن مواد خشن و پلاک میکروبی از سطح دندان ، به سلامت لثه ها نیز کمک می کند.

رونمایی از پروژه ملی مجازی سازی برنامه درسی دندانپزشکی عمومی

دکتر بهزاد هوشمند درباره جزئیات رونمایی از پروژه ملی مجازی سازی کوریکولوم دندانپزشکی عمومی کشور در بخش نظری اظهار داشت: این بخش از مجازی سازی در راستای استفاده از تکنولوژی نوین آموزشی در سطح دنیا مطرح است.

وی با بیان اینکه مجازی سازی در رشته های علوم پزشکی در برنامه تحول آموزش هدف گذاری شده است، خاطرنشان کرد: در همین راستا دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی تخصصی کشور از حدود ۶ ماه قبل با بهره مندی از کار تیمی بالغ بر ۲۵۰ نفر از اساتید دانشکده های دندانپزشکی سراسر کشور و بهره مندی از توان افراد موثر در انجمن های علمی تخصصی این پروژه را آغاز کردیم و اکنون شاهد بهره برداری از این پروژه هستیم.

دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت ادامه داد: در این پروژه بالغ بر ۱۲ گروه آموزشی شامل ۱۰ گروه بالینی و ۲ گروه علوم پایه مشارکت دارند.

وی با بیان اینکه در ۶ گروه، ۱۰۰ درصد بسته آموزشی، در ۲ گروه ۸۰ تا ۹۰ درصد و در ۲ گروه دیگر ۴۰ تا ۵۰ درصد بسته های آموزشی آماده هستند، خاطرنشان کرد: امیدواریم در یک برنامه زمان بندی شده حداکثر تا ۲ هفته آینده  تمام بسته ها آماده شوند.

هوشمند با اشاره به اینکه اپیدمی کرونا سبب شد تا برخی سیاستگذاری ها تسریع پیدا کند، گفت: امیدوارم با حمایت وزارت بهداشت زیرساخت های لازم صورت گرفته و در بودجه در اختیار آزمایشگاه مجازی قرار گیرد.

وی به فاز ۲ و۳ پروژه اشاره و اظهار کرد: ۲ فاز در پروژه به دروس کارگاهی و آزمایشگاهی مربوط می شود.

دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت با بیان اینکه بحث عدالت آموزشی هم در این پروژه برای ما اهمیت داشت، یادآور شد: در کشور ۴۳ دانشکده دندانپزشکی وجود دارد که بالغ بر ۲۵ دانشکده از نظر سوابق در وضعیتی هستند که نیروی انسانی آنها از بعد هیات علمی با مشکل مواجه هستند.

وی افزود: بنابراین پروژه مجازی سازی در راستای تحقق عدالت آموزشی این امکان را فراهم کرده است که تمام دانشجویان در دانشکده های کشور بتوانند به محتوای آموزشی استاندارد دسترسی پیدا کنند.

هوشمند گفت: امیدواریم این پروژه خروجی بسیار خوبی داشته باشد تا دانشجویان در سراسر کشور بهره کافی را ببرند.

کاهش خطر انتقال کووید ۱۹ در مطب‌های دندان‌پزشکی

آخرین شماره ژورنال پریودنتیکس، نشریه رسمی کالج پرستودنتیست‌های آمریکا، مقاله‌ای را با مضمون راهکارهای کاهش خطر انتقال کووید ۱۹ در مطب‌های دندانپزشکی منتشر کرده که ۲ استاد دندانپزشک ایرانی در نوشتن آن سهیم هستند. دکتر رضا افتخار آشتیانی، استادیار پروتز گروه پروتزهای دندانی و اکلوژن دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی و دکتر امیرعلی زندی نژاد، متخصص دندانپزشکی ترمیمی و دانشیار بخش دندان‌پزشکی جامعه‌نگر دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه A&M تگزاس، دو دندانپزشک نویسنده این مقاله هستند. خلاصه‌ای از این مقاله را در ادامه می‌خوانید.

​

دکتر رضا افتخار آشتیانی

​

دکتر امیرعلی زندی نژاد

شیوه‌های محافظت در برابر بیماری‌های منتقل شده از راه هوا در دندان‌پزشکی

با توجه به شیوع جهانی بیماری‌هایی که می‌توانند از طریق آئروسل‌ها و ذرات موجود در هوا انتقال یابند، ضروری است توجه ویژه‌ای به این موضوع معطوف داریم و آن‌ها را در دستورالعمل‌های کنترل عفونت مطب در نظر بگیریم. اجرایی کردن دستورالعمل‌هایی که در ادامه می‌آیند برای حفظ سلامت مطب‌های دندان‌پزشکی برای تمام بیماران و کارکنان و جلوگیری از بیماری‌های تنفسی ضروری است.

غربالگری از راه دور

غربالگری بیماران با تلفن یا راه‌های ارتباطی اینترنتی قبل از حضور یافتن بیماران در مطب‌ها توصیه می‌شود. این غربالگری شامل سؤال پرسیدن از بیمار درباره علائمی شبیه سرماخوردگی، آنفولانزا یا حتی مشکلات معده و هاضمه و همچنین مسافرت‌های اخیر بیمار است. همچنین توصیه می‌شود بیماران برای ویزیت، به‌تنهایی به مطب دندان‌پزشکی مراجعه کنند و اقلام غیرضروری را به همراه نداشته باشند. گذشته از این باید فاصله مناسبی بین معاینه بیماران وجود داشته باشد تا دندان‌پزشک برای ضدعفونی کردن و تهویه هوا که نقش مؤثری در کاهش آئروسل‌ها دارد فرصت کافی داشته باشد.

تمام عناصر دکوری، تبلیغاتی یا ابزارهای غیرضروری مانند جزوات، مجلات، کتاب‌ها و غیره باید از اتاق انتظار حذف شوند. ناحیه پذیرش باید به طور مرتب ضدعفونی شود و تهویه مناسبی داشته باشد.

ورود بیمار به مطب

تمام بیماران باید قبل از ورود به مطب دندان‌پزشکی پاپوش بپوشند و دست‌هایشان را ضدعفونی کنند. دندان‌پزشک باید قادر باشد سلامت بیمار را بر اساس مشاهدات خود ارزیابی کند و پر کردن یک پرسشنامه در هر جلسه درمانی در این راستا مؤثر خواهد بود. سؤالات باید اطلاعاتی چون «تب داشتن در ۱۴ روز گذشته، کاهش حس چشایی یا بویایی، علائم آنفولانزا، سرفه، دشواری در تنفس، بدن‌درد یا اسهال، سابقه مسافرت به مناطق پرخطر یا ارتباط با افرادی که به‌تازگی به این مناطق سفر کرده‌اند» را بسنجند. با این حال ما باید همیشه این موضوع را در نظر داشته باشیم که ممکن است برخی از افراد که ناقل ویروس هستند علائمی نداشته باشند.

رادیوگراف‌های دندانی

عموماً برای تشخیص بیماری‌های دهان، رادیوگراف‌های داخل دهانی گرفته می‌شود. اگر مقدور بود، سعی کنید از رادیوگرافی‌های خارج دهانی مانند توموگرافی پانورامیک، سی بی سی تی یا نماهای لترال آبلیک استفاده کنید. اگر رادیوگراف‌های داخل دهانی ضروری هستند، بکوشید از دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده مانند پراکسایدها و همچنین از کاورهای دورریختنی برای پیشگیری از آلودگی متقابل استفاده کنید. گذشته از این اتاق رادیوگرافی هم باید تهویه مناسب داشته باشد.

 بهداشت دست‌ها

انتقال غیرمستقیم بیماری‌هایی که از راه هوا منتقل می‌شوند از راه لمس سطوح عفونی، موضوعی ثابت شده است. بنابراین روشن است که شستشوی دست‌ها قبل از معاینه و تماس با بیمار و بعد از لمس کردن ابزار دندان‌پزشکی ضدعفونی نشده، پوست آسیب دیده، خون یا مایعات بدن، ترشحات و دفعیات بدن ضروری است. دندان‌پزشک و سایر اعضاء تیم درمانی باید دست‌هایشان را بنا بر پروتکل «۲ بار قبل/ ۳ بار بعد» بشویند. توصیه می‌شود دست‌ها پس از درآوردن دستکش لاتکس، به دلیل نفوذپذیری آن‌ها شسته شوند. شستن دست‌ها قبل از پوشیدن این دستکش‌ها و بعد از بیرون آوردن آن‌ها حتی قبل از شیوع سارس توصیه شده بود. گذشته از این بهتر است تیم دندان‌پزشکی حین کار از پوشیدن زیورآلات یا ساعت خودداری کنند.

تجهیزات محافظت فردی

استفاده‌ی صحیح از تجهیزات محافظت فردی (PPE) نقش کلیدی در محافظت بیمار و کارکنان در مقابل کووید ۱۹ دارد. برای افرادی مانند کارکنان مطب که به طور مستقیم با بیمار سر و کار ندارند ماسک جراحی توصیه می‌شود؛ اما دستیاری که در صندلی کناری بیمار می‌نشیند باید از ماسک N95 استفاده کند. همچنین در ترتیب پوشیدن و درآوردن این تجهیزات هم باید دقت صورت گیرد. ترتیب پوشیدن آن‌ها به این صورت است: شستن دست‌ها، پوشیدن گان، ماسک، کلاه اسکراب، شیلد صورت و دستکش جراحی.
ترتیب خارج کردن آن‌ها هم به این صورت است: دستکش‌های جراحی، شیلد صورت، کلاه اسکراب و ماسک و در نهایت گان و سپس شستن دست‌ها.
با توجه به کمبود PPE، شاید استفاده چند باره از این تجهیزات ضروری باشد. برای استفاده دوباره از ماسک‌های N95، اشعه پرقدرت ماوراءبنفش ضد باکتری با طول‌موج کوتاه (UVGI) با طول‌موج ۲۵۴ نانومتر برای زدودن ویروس‌ها توصیه می‌شود که البته کار با این اشعه نیاز به ملاحظات خاص دارد.

دهان‌شویه‌های ضد میکروب

شستن دهان با دهان‌شویه قبل از درمان دندان‌پزشکی تعداد میکروارگانیسم‌های داخل دهان را کاهش می‌دهد. کلرهگزیدین معمولاً به این منظور توصیه می‌شود؛ اما در مقابل کروناویروس اثربخشی ندارد. دهان‌شویه‌های اکسید کننده مانند هیدروژن پراکسید ۱ درصد، ​​ستیل پیریدینیوم کلرید یا پوویدون ۱ دهم درصد تا ۵ صدم درصد برای محافظت در برابر کروناویروس توصیه می‌شوند. پوویدون یوداین را می‌توان تا غلظت ۲ و نیم درصد بدون هیچ ضرری برای شستشوی داخل دهان استفاده کرد و اگر دهان ۱۵ ثانیه با آن شستشو داده شود به سرعت کروناویروس را از بین می‌برد.

کاهش آئروسل‌های موجود در هوا

راه‌های مختلفی برای کاهش ذرات معلق موجود در هوای مطب‌های دندان‌پزشکی وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
متوقف کردن یا کنار گذاشتن تکنیک‌هایی که این ذرات را به وجود می‌آورند؛ مانند کاهش استفاده از سرنگ سه‌طرفه؛ استفاده از دستگاه مکنده که البته هر روز باید ضدعفونی شود؛ کاهش تعداد کارکنان در اتاق معاینه و به کار گرفتن یک دستیار آموزش دیده و استفاده از رابردم.

ابزار دندان‌پزشکی با سرعت بالا

از آنجا که در درمان‌های دندان‌پزشکی، دمای محلی که ترمیم می‌شود بالا می‌رود، خنک کردن آن با آب ضروری است که این خود سبب ایجاد آئروسل‌ها می‌شود. برخی از مقالات، استفاده از مایعات ضدعفونی‌کننده را به جای آب به این منظور توصیه می‌کنند که می‌تواند سبب ضدعفونی کردن آب یونیت هم بشود. استفاده از CPC 1 دهم درصد با توجه به خاصیت ضدعفونی‌کنندگی آن و بی‌تأثیری بر باندینگ و ادزیو توصیه می‌شود.

تهویه هوا

اگرچه به کار گرفتن راهنماهای ذکر شده در کنترل ذرات معلق در هوا مؤثر است؛ اما نمی‌تواند آن‌ها را کاملاً از محیط بزداید.
برای تهویه هوای مطب‌های دندان‌پزشکی راه‌های مختلفی وجود دارد که شامل استفاده از فیلتر HEPA، استفاده از فن‌های قوی یا صنعتی که البته خطر پخش کردن ذرات عفونی را به همراه دارند، استفاده از لامپ‌های یو وی بعد از رفتن هر بیمار، اتاق فشار منفی، اسپری‌های ضدویروسی مانند اسپری‌های نانوسیلور هستند.

درمان های اورژانسی دندانپزشکی در دوران کرونا متوقف نشود

حامد مرتضوی متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت با اشاره به اینکه محدود شدن درمان‌های دندانپزشکی در دوران همه گیری کرونا به موضوع چالش برانگیزی مبدل شده اظهار کرد: احتمال انتقال ویروس از طریق بزاق دهان افراد مبتلا به کرونا، فاصله فیزیکی محدود دندانپزشک با بیمارو یا آلودگی فضا بعد از ویزیت بیماران مختلف یکی از مهمترین عوامل ترس مردم و مراجعه به دندانپزشک است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به اینکه در دوران پاندمی کرونا ممنوعیت خدمات دندانپزشکی وجود ندارد، توضیح داد: طبق دستورالعمل‌های بهداشتی صرفاً اقدامات زیبایی و غیرضروری دهان و دندان باید به زمان دیگری موکول شود.

مرتضوی با تاکید بر اینکه درمان‌های خانگی و مشکلات اورژانسی دهان و دندان می‌تواند در بسیاری از موارد شرایط برای بیمار و دندانپزشک را پیچیده‌تر کند، هشدار داد: به طور کلی عفونت دندانی، خونریزی لثه، آبسه و یا عفونت در بافت نرم داخل دهان، درد خود به خود و حساسیت‌های شدید دندانی (افرادی که به محض استفاده از نوشیدنی سرد و گرم دچار دندان دردهای شدید می‌شوند) را از جمله درمان‌های اورژانسی محسوب می‌شوند و به تعویق انداختن این اعمال جایز نیست.

وی افزود: از طرفی هر چه بیماری مزمن‌تر شود، درمان‌ها پیچیده‌تر و دفعات مراجعه بیمار به دندانپزشک به مراتب بیشتر خواهد شد.

مرتضوی در ادامه با اشاره به اینکه درمان آبسه در دهان در اولین فرصت ضرورت دارد، توصیه کرد: اگر چنانچه تورم‌هایی و یا خروج چرک از داخل دهان و یا اطراف دندان را مشاهده کردید نیز باید هر چه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید.

وی نسبت به مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها هشدار داد و تاکید کرد: مصرف خودسرانه و طولانی آنتی بیوتیک ها نه تنها مشکلات بیماران را برطرف نمی‌کند بلکه می‌تواند منجر به مشکلات ثانویه و جدی در افراد شود.

به گفته این استاد دانشگاه، خونریزی اولیه و یا ثانویه دهان و دندان باید در اسرع وقت توسط پزشک متخصص کنترل شود.

وی تاکید کرد: درمان‌های زیبایی دندان، اصلاح طرح لبخند، لمینت و کامپوزینت و همچنین روکش کردن، کشیدن دندان‌های عقل یا دندان‌هایی که چیزی از آنها در داخل دهان باقی نمانده ولی در عین حال برای بیمار التهاب و عفونتی نیز ایجاد نکرده، اولویت درمانی و بهداشتی ندارند و بهتر است به زمان دیگری تا پایان ریشه کنی کرونا موکول شوند.

مرتضوی در ادامه درباره جراحی‌های دهان و دندان نیز توضیح داد: جراحی طیف وسیعی از فعالیت‌ها را شامل می‌شود و باید درمان‌هایی که با عنوان جراحی دنبال می‌شوند نیز در کرونا اولویت بندی شود، اگر چنانچه بخواهیم عفونتی را از داخل دهان حذف کنیم جراحی ضرورت دارد.

متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: به طور کلی هر اقدام جراحی که سلامتی بیمار به آن وابسته باشد باید در اولین فرصت انجام شود.

وی با اشاره به اینکه نوبت دهی به بیماران در زمان پاندمی ها یکی از موضوعات مهمی است که باید در مطب‌ها و کلینیک‌ها به آن توجه ویژه ای شود افزود: باید ورود و خروج بیماران برای دریافت خدمات حساب شده و تحت کنترل باشد چرا که ازدحام و شلوغی علاوه بر معطلی بیشتر بیماران ریسک انتقال بیماری را بالا می‌برد.

رعایت پروتکل‌های بهداشتی یکی دیگر از مواردی بود که مرتضوی برای قطع و کاهش زنجیره انتقال کرونا ضرورت رعایت آن را یادآور شد و تاکید کرد: حتماً مطب و کلینیکی که انتخاب می‌کنید، کارکنان و دندانپزشک باید ضمن رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی از ماسک، دستکش، کاور کفش و لباس استفاده کنند.

استفاده از دهان شویه های ضدعفونی کننده قبل و بعد از درمان، یکی دیگر از مواردی بود که وی به آن اشاره کرد و گفت: استفاده از دهانشویه مناسب می‌تواند ریسک انتشار ویروس را کاهش دهد.

مرتضوی در ادامه استفاده از روش‌های مختلف برای به حداقل رساندن مراجعات را در کاهش زنجیره انتقال بیماری از سوی متخصصان دهان و دندان خواستار شد و استفاده از پانسمان هایی با ماندگاری بالاتر برای بیمارانی که نیاز به ترمیم بعد از درمان ریشه دارند راه حل مناسبی برای کاهش مراجعات است.

مرتضوی در پایان استفاده از وسیله رابردم را با هدف پیشگیری از پرتاب ترشحات دهانی و ایزوله شدن دندان از محیط دهان را به متخصصان دهان و دندان توصیه کرد.

هادی قاسمی عضو هیئت علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، نیز با اشاره به تعویق انداختن اعمال مربوط به مشکلات دهان و دندان از سوی برخی افراد به دلیل ترس و نگرانی از ابتلاء به کرونا خاطرنشان کرد: کرونا بیماری خطرناکی است ولی در عین حال پیگیری درمان‌های اورژانسی دندانپزشکی ضروری است.

وی افزود: اگر در بازه زمانی مشخصی درمان‌های دندانپزشکی به تعویق بیفتد ممکن است عواقب بیشتری به دنبال داشته باشد.

قاسمی با بیان اینکه خیلی از پوسیدگی‌های دندانی می‌تواند منجر به ایجاد دردهای شدید دندانی شود، خاطر نشان کرد: حتی در مواردی بدون درد نیز ممکن است آبسه‌های عفونی ایجاد شود که باید در اولین فرصت درمان شود.

وی ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی را با هدف قطع زنجیره انتقال کرونا خواستار شد و افزود: پوسیدگی‌های سطحی دندان نیز باید در سریع‌ترین زمان ممکن درمان شود چرا که اگر این پوسیدگی سطحی به موقع برطرف نشود در مدت زمان کوتاهی می‌تواند به گستردگی پوسیدگی و عفونت تبدیل شود.

عضو هیئت علمی دانشکده دندانپزشکی پرهیز از اعمال غیرضروری مربوط به دهان و دندان را مورد تاکید قرار داد و افزود: انجام برخی اعمال زیبایی در دوران پاندمی کرونا ضروری نیست و می‌توان این اعمال را به زمان دیگری موکول کرد.

وی درباره جرم گیری دندان‌ها در دوران شیوع پاندمی کووید ۱۹ نیز توضیح داد: اگر چنانچه جرم‌های دندانی به میزان قابل و حادی ایجاد نشده باشد و یا لثه‌ها را درگیر نکرده می‌تواند این اقدام را نیز به تعویق انداخت.

قاسمی با اشاره به ضرورت اقدامات پیشگیرانه دهان و دندان برای کودکان خاطرنشان کرد: درمان پوسیدگی‌های سطحی دندانی در کودکان یکی از درمان‌های اورژانس در دوران کرونا به حساب می‌آید.

وی با تاکید بر اهمیت رعایت بیش از پروتکل‌ها از سوی کارکنان مراکز بهداشتی اضافه کرد: خطر نه تنها متوجه مراجعه کنندگان است بلکه کادر درمان نیز از خطرات مصون نیستند بنابراین باید طبق پروتکل‌ها در محل‌هایی که یونیت‌های دندانپزشکی و ابزار آلات وجود دارد توصیه‌های بهداشتی به صورت جدی رعایت شود.

تهویه مناسب هوا، استفاده از ضدعفونی کننده‌های سطحی، استفاده از ماسک و وسایل حفاظت فردی و رعایت فاصله اجتماعی در مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی از دیگر مواردی بود که عضو هیئت علمی دانشگاه ضرورت رعایت آن را برای قطع زنجیره انتقال کرونا ضروری ذکر کرد.

وی در ادامه به افرادی که برای درمان‌های اورژانسی دهان و دندان به مراکز دندانپزشکی مراجعه می‌کنند توصیه کرد: قبل از مراجعه به مراکز دندانپزشکی از رعایت پروتکل‌ها از سوی کادر درمان و پزشک متخصص اطمینان کامل حاصل کنید.

قاسمی با اشاره به اینکه پیشگیری مقدم بر درمان است تاکید کرد: مسواک زدن حداقل دو بار در روز و تغذیه محدود از مواد غذایی شیرین و در دفعات کمتر ضروری است.